Verwijshulp bij eetstoornissen en eetproblemen

1. Heb ik een eetstoornis, eetprobleem of gewichtsprobleem?

Een voedingsprobleem houdt in dat een jong kind moeilijkheden ondervindt in de ontwikkeling van bepaalde eetvaardigheden. Een klassiek voedingsprobleem bij jonge kinderen is selectief of kieskeurig eten. 

Een  eetprobleem  is een verstoring in het gezonde eetgedrag, waardoor het eetgedrag niet meer ontspannen en natuurlijk verloopt. Voorbeelden zijn te veel eten, te weinig eten en eetbuien. Een eet- of voedingsprobleem kan op zichzelf staan maar ook kaderen binnen een eet- of voedingsstoornis.  

Een gewichtsprobleem gaat over een gewicht buiten de normale grenzen, gekoppeld aan bepaalde gezondheidsrisico’s. Normale gewichtsgrenzen worden bepaald in functie van geslacht, leeftijd en lengte. Men gebruikt hierbij de Body Mass Index, met aangepaste grenzen voor kinderen en jongeren. Zowel een te hoog als een te laag lichaamsgewicht kan gezondheidsrisico’s inhouden, maar ook een gewicht ‘binnen’ de grenzen kan gepaard gaan met eetproblemen. De afwezigheid van een gewichtsprobleem wil dus niet per definitie zeggen dat er geen eetprobleem is.  

Eetstoornissen en voedingsstoornissen  zijn syndromen en bestaan dus uit verschillende kenmerken, waarbij verstoord eetgedrag centraal staat. Zo is er naast het eetprobleem (het meer of minder eten), ook een verstoord lichaamsbeeld  (bv. erg veel waarde hechten aan gewicht en lichaamsvormen), psychosociale problemen (bv. laag zelfwaardegevoel, bemoeilijkte emotieregulatie, eenzaamheid) en lichamelijke problemen (zoals een te laag of te hoog lichaamsgewicht, spijsverteringsproblemen, osteoporose …). 

Lees meer

2. Wanneer hulp zoeken?

• Je bent de laatste tijd vaker bezig met eten en je gewicht.
• Op korte tijd is je gewicht sterk veranderd.
• In vergelijking met vroeger heb je minder interesse in sociale contacten en activiteiten.
• Hoe jij jezelf ziet komt totaal niet overeen met hoe anderen je zien.
• Je voelt je miner goed in je vel en probeert dit niet te laten opvallen aan de buitenwereld.

In tegenstelling tot wat velen denken, kan een eetstoornis gepaard gaan met alle gewichten (te hoog, te laag, normaal). Ook kan een eetprobleem of (beginnende) eetstoornis kan heel wat moeilijke en tegenstrijdige gevoelens met zich meebrengen.  Langs de ene kant wil je weer ‘normaal’ leven, maar toch blijft die stem in je hoofd herhalen dat er geen probleem is. 

Nochtans maakt die strijd in je hoofd deel uit van het eetprobleem of de eetstoornis en is dus volledig normaal.  Maar eén ding is zeker: herstel is mogelijk en samen sta je sterker dan alleen. 

Lees meer

3. Hoe hulp zoeken ?

Niet alleen woorden, maar ook actie. Dus neem iemand uit je omgeving in vertrouwen. Jouw zorgen zijn belangrijk, hoe klein of stom ze ook lijken voor jou. Ook al vind je het moeilijk, vertel over je moeilijkheden aan een ouder, leerkracht, je huisarts, je partner, een vriend(in), het CLB, een collega, je psycholoog, … 

Onderstaand stappenplan kan je hierbij helpen:

• Eerst schrijf je een week op wat je eet en hoe je je voelt. 
• Je kan de checklist hieronder gebruiken als leidraad.
• Daarna spreek je er met iemand over, beschrijf jouw situatie aan de hand van jouw notities.
• Tenslotte probeer je niets te verbergen.

Ook kan je ons een mail sturen met de leeftijd, woonplaats en korte beschrijving van de hulpvraag van jezelf of de persoon waarvoor je hulp zoekt. Eetexpert beantwoordt je vraag zo snel mogelijk.

Neem contact op

Lees meer

4. Heb ik een eetstoornis? Checklist anorexia

Heb ik een eetstoornis? Deze checklist anorexia kan je inzicht geven in wat er aan de hand kan zijn. Iemand met anorexia nervosa is overdreven bezig met gewicht, uiterlijk en eten. Ook is er een obsessie om af te vallen en een angst om bij te komen. Dus om gewichtstoename te voorkomen gaat iemand (heel) weinig of extreem gezond gegeten (orthorexia). Daarom is er meestal ondergewicht.

Checklist anorexia

Misschien herken je een deel van jezelf in de checklist anorexia. Maar online informatie geeft geen zekerheid. Wanneer hulp zoeken? Als je verschillende signalen herkent, is de kans groot dat je aan anorexia lijdt. En je zoekt dus best hulp.

Contacteer Eetexpert voor verwijsadressen in je buurt.

Is je eetgedrag veranderd?

• Ik eet steeds minder of onregelmatiger. Ik eet soms veel, soms weinig of niets
• Ik vind het fijner om alleen te eten
• Ik kauw lang of heb rare eetgewoontes (bv. een appel met mes en vork eten en in kleine stukjes snijden)
• Ik drink veel, vooral caloriearme dranken
• Ik ben veel bezig met ‘gezond eten’
• Ik tel calorieën (stiekem)
• Ik verbied allerlei soorten eten voor mezelf (bv. chocolade, boter, room, chips, sauzen, …)
• Ik kook graag voor anderen, maar eet hier zelf niet veel van
• Als ik meer eet of anders eet dan normaal (bv. op een feestje of op restaurant) ben ik gespannen en voel ik me schuldig achteraf
• Ik zoek allerlei smoesjes om niet te moeten eten met anderen zoals ik heb al gegeten of ik heb geen honger
• Ondanks mijn vermagering ben ik opvallend actief (veel bewegen, sporten) en altijd ‘bezig’

Is je lichaam veranderd?

• Ik vermager opvallend of heb grote gewichtsschommelingen
• Ik hebt ondergewicht
• Ik draag meerdere lagen kleding boven elkaar omdat ik het snel koud heb, ook al is dit voor anderen niet zo
• Ik heb maag- en darmproblemen of moeilijke stoelgang 
• Ik heb last van haaruitval
• Mijn gebi verslechtert
• Ik heb slaapproblemen

Is je sociaal contact veranderd? 

• Ik wil meer alleen zijn en met rust gelaten worden
• Ik wil liever niet op bezoek gaan rond etenstijd (bv. bezoeken aan familie)
• Stilaan zoek ik minder contact met leeftijdgenoten. Contacten die er zijn blijven eerder oppervlakkig
• Ik voel me onbegrepen en vertrouw de mensen in mijn leven minder (‘ze zijn tegen me’).
• In mijn vrije tijd beweeg ik veel of doe ik overmatig aan sport, waardoor ik weinig tijd over heb voor vrienden en familie
• Ik volg een strikt schema om mijn dag te plannen. Ik ben boos als mijn planning (eten, studeren, sporten, slapen) verstoord wordt.

Ben je emotioneel veranderd?

• Ik ben rustelozer
• Ik ben in gedachten voortdurend obsessief met eten en gewicht bezig. Alles moet perfect zijn: niet alleen uiterlijk, maar mijn hele leven moet onder controle blijven
• Naarmate mijn gewicht verandert, wordt ik prikkelbaarder en somberder 
• Mijn denken is zwart-wit: het is goed of het is slecht 
• Op negatieve opmerkingen reageer ik erg gevoelig. Ik voel me snel afgewezen
• Positieve commentaar geeft me weinig voldoening. Het is nooit goed genoeg, het kan altijd nog beter
• Echt plezier maken, uitgelaten vrolijk zijn, heerlijk ontspannen, het is er allemaal niet meer bij
• Ik kom meer ongelukkig over, eenzaam in mijn eigen wereldje opgesloten 

Weeg je te weinig? Anorexia gaat meestal gepaard met ondergewicht.

Lees meer

5. Checklist boulimia (BN)

Deze checklist boulimia kan je helpen uitzoeken of er iets aan de hand is. Iemand met boulimia nervosa zit in een vicieuze cirkel van te veel controle en controleverlies over het eten (eetbuien). Om gewichtstoename te voorkomen worden allerlei methoden en middelen gebruikt die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Er is meestal een normaal gewicht.

Checklist boulimia

Misschien herken je een deel van jezelf bij de beschrijving van anorexia nervosa. Online informatie geeft geen zekerheid. Wanneer hulp zoeken? Als je verschillende signalen herkent, is de kans groot dat je aan anorexia lijdt. En je zoekt dus best hulp.

Is je eetgedrag veranderd?

• Mijn eetgedrag lijkt voor een buitenstaander ‘normaal’. Veel mensen om me heen merken niets
• Ik verlies soms de controle en eet dan veel meer dan ik eigenlijk wil. Het lijkt alsof ik in een ‘trance’ zit. Ik blijf snoepen, eet uitsluitend calorierijke dingen (bv. chocolade, boter, room, chips, sauzen, …) of eet alles wat ik maar vinden kan in de keuken
• Het ‘schrokkerig eten’ gebeurt meestal als ik alleen ben
• Tijdens een eetbui eet ik als een bezetene: ik eet heel veel in een korte tijd, vanalles door elkaar. Ik kan pas stoppen als ik me overvol voel
• Ik voel me schuldig en schaam me voor mijn eetgedrag. Ik probeer al het mogelijke om toch niet bij te komen

Is je lichaam veranderd?

• Mijn lichaam ziet er ‘schijnbaar’ gezond uit
• Mijn gewicht is normaal
• Ik heb schade aan mijn gebit of gezwollen speekselklieren 
• Ik heb last van keelpijn of brandend maagzuur
• Ik heb last van een volle maag, buikkrampen of diarree

Is je sociaal contact veranderd? 

• Ik wil meer alleen zijn en met rust gelaten worden
• Ik wil liever niet op bezoek gaan rond etenstijd (bv. bezoeken aan familie)
• Stilaan zoek ik minder contact met leeftijdgenoten. Contacten die er zijn blijven eerder oppervlakkig
• Ik voel me onbegrepen en vertrouw de mensen in mijn leven minder (‘ze zijn tegen me’).
• In mijn vrije tijd ben ik veel bezig met het onder controle houden van mijn eetgedrag en uiterlijk, waardoor ik weinig tijd over heb voor andere dingen

Ben je emotioneel veranderd ?

• Ik ben rustelozer
• Ik ben in gedachten voortdurend obsessief met eten en gewicht bezig. Alles moet perfect zijn: niet alleen uiterlijk, maar mijn hele leven moet onder controle blijven
• Naarmate mijn gewicht verandert, wordt ik prikkelbaarder en somberder 
• Mijn denken is zwart-wit: het is goed of het is slecht 
• Op negatieve opmerkingen reageer ik erg gevoelig. Ik voel me snel afgewezen
• Positieve commentaar geeft me weinig voldoening. Het is nooit goed genoeg, het kan altijd nog beter
• Echt plezier maken, uitgelaten vrolijk zijn, heerlijk ontspannen, het is er allemaal niet meer bij

Boulimia gaat meestal samen met een normaal gewicht.

Lees meer

6. Checklist binge-eating of eetbuistoornis (BED)

Deze checklist binge-eating of eetbuistoornisIemand kan je helpen uitzoeken of er iets aan e hand is. Iemand met binge eating verliest regelmatig de controle over het eten (eerbuien), waarbij heel veel wordt gegeten op korte tijd. Er is meestal overgewicht of obesitas.

Checklist binge-eating of eetbuistoornis

Misschien herken je een deel van jezelf bij de beschrijving van binge-eating of de eetbuiestoornis. Online informatie geeft geen zekerheid. Wanneer hulp zoeken? Als je verschillende signalen herkent, is de kans groot dat je aan anorexia lijdt. En je zoekt dus best hulp.

Is je eetgedrag veranderd?

• Mijn eetgedrag lijkt voor een buitenstaander ‘normaal’. Ik kan periodes hebben dat ik normaal samen eet met mijn gezin
• Sommige momenten verlies ik de controle en ga ik veel meer eten dan ik eigenlijk wil
• Het lijkt alsof ik in een ‘trance’ zit. Ik blijf snoepen, eet uitsluitend calorierijke dingen (bv. chocolade, boter, room, chips, sauzen, …) of eet alles wat ik maar vinden kan in de keuken
• Dit schrokkerig eten gebeurt meestal als ik alleen bent
• Tijdens een eetbui eet ik als een bezetene: ik eet heel veel in een korte tijd, vanalles door elkaar. ik kan pas stoppen als ik me overvol voel
• Ik voel me machteloos en schaam me voor mijn eetgedrag. Ik maak me zorgen over mijn toenemend gewicht

Is je lichaam veranderd?

• Ik ben zwaarder dan vroeger 
• Ik voel me ongelukkig over mijn gewichtstoename 
• Ik heb last van een volle maag, buikkrampen of diarree
• Ik heb een hoge cholesterol, diabetes, of verhoogde bloeddruk

Is je sociaal contact veranderd? 

• Ik wil meer alleen zijn en met rust gelaten worden
• Stilaan zoek ik minder contact met leeftijdgenoten. Contacten die er zijn blijven eerder oppervlakkig
• Ik doe mijn best om graag gezien te worden, maar heb het moeilijk door mijn stijgend gewicht
• Mijn gewicht is soms de reden om je meer te verbergen en sociaal terug te trekken. Of soms lach ik met mezelf in gezelschap (om de tranen van binnen tegen te houden)
• De eetbuien zijn meestal geheim. Ik doe het stiekem en praat er met niemand over

Ben je emotioneel veranderd?

• Ik ben rustelozer
• Ik ben in gedachten voortdurend obsessief met eten en gewicht bezig. Alles moet perfect zijn: niet alleen uiterlijk, maar mijn hele leven moet onder controle blijven
• Naarmate mijn gewicht verandert, wordt ik prikkelbaarder en somberder 
• Mijn denken is zwart-wit: het is goed of het is slecht 
• Op negatieve opmerkingen reageer ik erg gevoelig. Ik voel me snel afgewezen
• Positieve commentaar geeft me weinig voldoening. Het is nooit goed genoeg, het kan altijd nog beter
• Echt plezier maken, uitgelaten vrolijk zijn, heerlijk ontspannen, het is er allemaal niet meer bij

Weeg je te veel ? Een eetbuistoornis gaat (meestal maar niet altijd) samen met overgewicht of obesitas.

Lees meer

7. Hulp voor naasten

Hulp voor kind met eetstoornis, overgewicht, eetproblemen

Ben je op zoek naar hulp voor een naaste met een eetstoornis? Eet je kind erg selectief? Zoek je begeleiding voor iemand die wil afvallen onder begeleiding? Heeft je kind eetbuien? Maak je je zorgen over het eetgedrag en zelfbeeld van je partner?

Eetexpert helpt je bij het zoeken naar een geschikte hulpverlener in je regio voor je kind met een eetstoornis.

Neem contact op

Tips voor ouders, vrienden, partners

Ik denk dat mijn kind, partner, zus, broer, vriendin, vriend, … een eetstoornis heeft. Wat nu?

In de eerste plaats zien ouders, de partner, of vrienden het eetprobleem. Maar de persoon zelf ziet dit vaak nog niet, of ontkent de ernst ervan. Als je ontdekt dat je kind of partner een eetprobleem of eetstoornis heeft, ga er dan niet te licht over. Want het kan gaan over een ernstige aandoening met ingrijpende gevolgen.

Het dagelijks leven, hoe pak ik het aan?

Stel geen diagnoses. Ook al merk je dat je kind, partner of vriend(in) het af en toe moeilijk heeft met eten, blijf moeder, vader, partner, vriend. Dus je hoeft niet de rol van hulpverlener op jou te nemen (ook niet als je werkt als hulpverlener of arts in je professionele leven).

Als naaste hoef je je niet te kunnen inleven in de eetstoornis. Maar praat over groeithema’s die jullie beiden herkennen. Dus probeer achter de eetstoornis het groeithema te zien waar je naaste mee worstelt. Voorbeelden van groeithema’s zijn sociale contacten, omgaan met emoties, mediaweerbaarheid, lichaamsbeeld, zelfwaardering.

Daarnaast kan je het met je naaste hebben over wat je herkent. bv. over het zoeken naar structuur, het missen van contacten,… in plaats van het te hebben over wat moet veranderen aan het eetpatroon.

Bovendien is het belangrijk om contact te houden met je kind, partner of vriend(in), niet met de eetstoornis. Ook al ‘heeft’ je naaste eetproblemen, hij of zij ‘ is’ geen eetprobleem. Dus hou contact met het ‘gezonde’ stuk en spendeer tijd buiten etenstijd. En doe dingen die jullie kracht en energie geven.

Tenslotte laat je je naaste de regie over zijn of haar leven houden. Dus stel je op als supporter of coach, die wil ondersteunen en mee zoeken. En vraag hoe je kan helpen om kleine en grote dromen waar te kunnen maken.

Samen hulp zoeken

Motiveer je partner, kind, broer, zus of vriend(in) om hulp te zoeken. Maar bereid goed voor hoe je dit gaat aanpakken. Kies een rustige plaats en moment waar jullie niet gestoord kunnen worden. En plan voldoende tijd in voor het gesprek zodat je een veilige ruimte creëert.

Stel je luisterend, empathisch en geduldig op. En bespreek concreet gedrag als je het wil hebben over wat je zorgen baart. Geef ook aan dat je graag hebt dat je naaste naar professionele toestapt voor hulp. Dus vraag of je hierbij kan helpen, maar dwing niet.

Praten over de eetstoornis

Wanneer je je naaste aanspreekt, spreek dan vanuit je eigen bezorgdheid. Vertel wat je gezien hebt en waarover je je zorgen maakt. En benoem concrete zaken die niet noodzakelijk met eten of gewicht te maken hebben (bv. zich meer terugtrekken, er triestig uitzien, weinig energie hebben). Maar vermijd het woordje ‘eetstoornis’ omdat dit weerstand kan oproepen.

Gebruik daarnaast altijd ‘ik’ boodschappen in het gesprek. En druk je gevoelens en bezorgdheid uit op een niet beschuldigende manier.

Luister vooral goed naar zijn/haar reactie. Je zal misschien geneigd zijn er tegen in te gaan. Maar doe dat niet… Stel je in de plaats daarvan open voor vragen en luister aandachtig. Want in discussie treden over het feit of je kind of partner al dan niet een eetstoornis heeft is zinloos. Het is eigen aan het ziektebeeld te ontkennen dat er een probleem is.

Herstel vraagt tijd

Hou rekening met een geprikkelde reactie van je kind/partner. Maar, geloof je dochter/partner ook niet te vlug als hij/zij probeert de ernst van de problematiek te minimaliseren. Of zegt dat het zich wel zal oplossen. Want deze ontkenning is typisch voor het eetprobleem. Sommigen hebben zo’n schrik van eten dat het zoeken naar hulp grote angsten oproept. En ze daardoor weigerachtig staan ten opzichte van hulp.

Vaak slepen problemen daardoor jarenlang aan, wat de behandeling bemoeilijkt en de kans op volledig herstel verkleint. Dus herhaal wat je weet, wat je gehoord hebt als antwoord en wat je grootste bezorgdheden zijn.

Hou het vooral bij het hier en nu. En maak duidelijk dat hulp van buitenaf belangrijk is. Overloop samen de mogelijkheden die er zijn om na te gaan of er al dan niet een probleem is (huisarts, gespecialiseerde psychiater, psycholoog).

Hou er rekening mee dat één gesprek niet genoeg is om je kind/partner te overhalen om hulp te zoeken. Blijf geduldig en ondersteunend. Een afspraak met de huisarts kan voor sommigen een tussenstap zijn voor verdere hulpverlening. Daarnaast kan de huisarts ook ondersteunen bij verdere doorverwijzing. Dus zoek samen naar een therapeut, die jullie beiden ligt. En sta zelf ook open voor advies vanuit deze hoek!

Video: ervaringen van gezinnen

Onderstaand filmpje brengt ervaringen van gezinnen samen die geconfronteerd werden met een eetstoornis. Het kan inspiratie en steun bieden voor iedereen die te maken krijgt met iemand met een eetstoornis in zijn of haar omgeving.

Lees meer

8. Laagdrempelige hulp

Dringend nood aan een luisterend oor, advies, hulp? op zoek naar goedkope hulp bij jou in de buurt of online? Bij één van deze organisaties kan je terecht.

---

---

---

---

---

---

---

---

Lees meer