Vlaams onderzoek: De gemiddelde Vlaamse topsporter heeft geen eetstoornis

Diverse internationale studies (Smolak, Murnen, & Ruble, 2000; Thompson & Sherman, 2010) tonen aan dat topsporters een iets hoger risico hebben om een eetprobleem te ontwikkelen in vergelijking met wie niet aan topsport doet. Dit blijkt voornamelijk het geval voor vrouwelijke elitesporters binnen bepaalde sporttakken zoals duursporten, esthetische sporten, sporten met gewichtscategorieën, enz. Gezien er geen cijfers beschikbaar zijn voor Vlaanderen, werd een onderzoek gevraagd door Bloso aan Eetexpert. Prof. Laurence Claes (KUL) coördineerde dit onderzoek i.s.m. Liesbet Boone (Ugent) rond vier onderzoeksvragen: 

  1. Scoren topsporters gemiddeld genomen hoger op eetstoornissymptomen in vergelijking met leeftijdsgenoten van hetzelfde geslacht en dezelfde leeftijd? 
  2. Scoren topsporters gemiddeld genomen hoger op eetstoornissymptomen in vergelijking met eetstoornispatiënten (enkel normen beschikbaar voor vrouwen)? 
  3. Scoren topsporters in Vlaanderen op een gelijkaardige wijze op eetstoornissymptomen in vergelijking met topsporters in Nederland?
  4. Hangen eetstoornissymptomen bij topsporters significant samen met twee vormen van perfectionisme (persoonlijke standaarden perfectionisme & zelfkritisch perfectionisme)? 

Hiertoe werden 255 Vlaamse topsporters uit meer dan 16 verschillende sporttaken bevraagd, waarvan 137 (53,7%) mannen en 118 (46,3%) vrouwen. De gemiddelde leeftijd van de topsporters bedroeg 17,04 jaar (SD = 3,96). 

Om de eetstoornissymptomen van de topsporters in kaart te brengen, werd de Nederlandstalige versie van de Eating Disorder Inventory-2, de EDI-2 (Van Strien, 2002) afgenomen. Er werd enkel gebruik gemaakt van de drie EDI-2 schalen die zich focussen op eetstoornissymptomen, namelijk “Streven naar slankheid”, “Boulimia” en “Lichaams(on)tevredenheid”. Om perfectionisme te meten is er gebruik gemaakt van twee schalen van de Frost Multidimensionale Perfectionisme Schaal (Frost, Marten, Lahart, & Rosenblate, 1990). Deze schalen waren: “Persoonlijk standaarden” en “Zelfkritisch perfectionisme”. 

Op basis van dit onderzoek bleek dat topsporters gemiddeld genomen significant lager scoren op de drie kernsymptomen van eetstoornissen in vergelijking met eetstoornispatiënten. In vergelijking met leeftijdsgenoten (van hetzelfde geslacht en leeftijd), scoren topsporters licht verhoogd op de schalen “Streven naar slankheid” en “Boulimia”, maar zijn zij even (on)tevreden over hun lichaam als leeftijdsgenoten. In vergelijking met leeftijdsgenoten focussen topsporters meer op hun eetpatroon en gewicht. Dit is geen verrassing gezien topsporters meer aandacht moeten besteden aan wat ze eten door het effect ervan op hun prestaties. 

Topsporters die toch neigen naar een eetprobleem vertonen vaak geen ondergewicht. Wel worstelen zij eerder met hun strikte dieet. Prof. Dr. Laurence Claes zegt dat “het restrictief eetpatroon van topsporters een verhoogd risico op controleverlies over eten tot gevolg kan hebben. Een verboden vrucht is immers verleidelijk.” Het is dus belangrijk om in topsport de nadruk te leggen op een gezond, gevarieerd en sportief eetpatroon. 

Tot slot werd vastgesteld dat mannelijke en vrouwelijke topsporters die hoog scoren op de drie kernsymptomen van eetstoornissen ook significant hoger scoren op zelfkritisch perfectionisme (d.w.z. hun gevoel van eigenwaarde laten afhangen van hun prestaties). Dit lijkt aan te geven dat topsporters die hun zelfwaardegevoel in sterke mate laten afhangen van prestaties ook een hoger risico hebben om eetproblemen te ontwikkelen. 

Referenties 

  • Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C., & Rosenblate, R. (1990). The development of perfectionism: A study of daughters and their parents. Cognitive Therapy and Research, 15, 245‐261. 
  • Smolak, L., Murnen, S. K., & Ruble, A. E. (2000). Female athletes and eating problems: A meta-analysis. International Journal of Eating Disorders, 27, 371-380. 
  • Van Strien, T. (2002). Eating Disorder Inventory-II. Nederlandse versie. Lisse, Nederland: Swets & Zeitlinger. 
  • Thompson, R. A., & Sherman, R. T. (2010). Eating Disorders in sport. Taylor & Francis. 
Meer nieuws
  • Aanvraag sociaal tolk mogelijk vanaf 15 februari

    MRT 2023 – Aanvraag sociale tolk voor patiënten is gratis mogelijk van 15/02 tot 15/03 2023. Vind hier alle informatie.

  • Wereld Obesitas Dag wil samen het obesitasverhaal veranderen voor een gelukkiger, gezonder en langer leven

    MRT 2023 – Op 4 maart is het naar jaarlijkse gewoonte Wereld Obesitas Dag, met dit jaar de opmerkelijke focus “veranderende perspectieven: laten we praten over obesitas”.

  • Nieuwe supervisiegroep in Vlaams-Brabant

    FEB 2023 – In mei start een nieuwe supervisiegroep rond eetstoornissen in Vlaams-Brabant. Ontdek hier meer info.

  • Verhoogde kinderbijslag voor jongeren met een eetstoornis - ben jij op de hoogte?

    Feb 2023 – Jongeren met een eetstoornis vragen heel wat bijkomende zorg en ondersteuning en kunnen als jongeren met specifieke bijkomende noden in aanmerking komen voor de verhoogde zorgtoeslag.

Bekijk al het nieuws