ABFT bij adolescenten

Heart Icon pagina opslaan in profiel
Print Icon pagina printen

Inhoud van deze pagina

    ABFT bij Adolescenten

    (Dr. Tara Santens, ABFT Belgium trainingscentrum KUL)

    Inleiding: metafoor

    We starten met een metafoor: tieners kan je vergelijken met een fancy smartphone. Een smartphone met veel apps (vrienden, liefjes, hobby’s, eten, zelfbeeld,…) etc. Die apps hebben elk veel potentieel en kunnen de meest fantastische dingen ALS… er WiFi is. Die WiFi staat symbool voor vertrouwen in zorg, de kwaliteit van de verbinding, de steunrelatie met ouders: als er vertrouwen is in de steunrelatie met ouders (sterke WiFi), dan kunnen tieners hun ontwikkelingstaken doorlopen binnen een context van verbinding, hun vleugels uitslaan vanuit het vertrouwen dat als het leven hen moeilijkheden en uitdagingen voorschotelt, dat ze een warm vangnet hebben om op terug te vallen.

    Vele jongeren in de hulpverlening presenteren zich met ‘haperende/geblokkeerde’ apps (= symptoomgedrag). De uitnodiging van vandaag is om ons in diagnostiek en behandeling niet blind te staren op de geblokkeerde app zelf, maar om uit te zoomen en ons af te vragen “hoe zit het met de WiFi?”. Want in ABFT geloven we erin dat, wanneer we het WiFi-signaal kunnen herstellen/versterken, het vertrouwen in de steunrelatie met ouders kunnen herstellen/versterken, dit deel van het medicijn is om de jongere terug gelanceerd te krijgen in zijn ontwikkeling.

    ABFT bij jongeren werkt aan het herstellen/versterken van de gehechtheidrelatie tussen ouder en kind, aan de “WiFi”, doorheen verschillende taken.

    Therapie

    De structuur van ABFT is opgebouwd rond verschillende taken (ABFT roadmap). Centraal staat de gehechtheidstaak (Taak 4), waarbij we hier en nu in de sessie een nieuwe leerervaring met zorg tussen ouder en kind tot stand willen brengen. Zowel jongere als ouder worden hierop voorbereid via het herkaderen van de hulpvraag naar de ouder-kind relatie, en aparte sessies met ouder en kind.

    • Taak 1: Relationele herkaderingsvraag stellen en de steunrelatie in het centrum van gesprek plaatsen. “Wat maakt dat je niet naar je ouders gaat op de momenten dat je je slecht voelt”. Via deze vraag herleggen we de focus van het gezin van ‘de apps/het (symptoom)gedrag van de jongere als het probleem’ naar ‘de WiFi/de relatie als deel van de oplossing’. We vragen akkoord van alle gezinsleden om, als eerste doel in de therapie, te zoeken naar hoe het vertrouwen tussen ouder en kind hersteld/versterkt kan worden.
    • Taak 2: Sessies apart om een vertrouwensband op te bouwen met de jongere. De jongere helpen om zichzelf beter te leren kennen: waar is het vertrouwen in zorg kwijt geraakt of beschadigd? + moed bouwen zodat de jongere zijn gehechtheidsverhaal ook naar de ouders toe durft brengen.
    • Taak 3: Sessies apart om een vertrouwensband op te bouwen met de ouder(s). Benadrukken en erkennen hoe graag ouders hun kind zien en van daaruit hun uiterste best doen om connectie te krijgen/houden, alsook hun pijn als dit niet lukt zoals ze zouden willen. Samen kijken naar de krachten in hun ouderschap, alsook wat mogelijks in de weg zit om de ouder te zijn dat hij/zij wil zijn (o.a. stressoren / eigen zorgervaringen als kind + impact op ouderschap). Ook moed bouwen bij de ouder om, op een andere, emotioneel meer afgestemde manier, naar het verhaal van hun kind te luisteren.
    • Taak 4: Samenbrengen van jongeren en ouders = gehechtheidstaak. Hier begint de verandering. Er worden nieuwe leerervaringen met zorg tot stand gebracht = enactment: jongere uit lijden en kwetsbare gevoelens en ouder reageert sensitief en responsief, luistert empathisch.
      • Jongere en ouders spreken met ELKAAR. De ABFT therapeut coacht de jongere om zijn stem te vinden over onbeantwoorde zorgnoden en emoties, en tegelijkertijd coacht de ABFT therapeut de ouders om actief en emotiegericht naar hun kind te luisteren (bv: nieuwsgierige (gevoels)vragen stellen, emoties benoemen, valideren, erkennen, reflecteren, parafraseren, samenvatten,…).
      • Rol van de hulpverlener: faciliterend, ervoor zorgen dat ze op elkaar gericht blijven, Bv.: ”Papa, vraag eens aan uw zoon om daar een voorbeeld bij te geven”.
      • Praktijktip om ouders in dit gesprek te sturen : Geef steeds eerst een aaitje (bv: “dat is heftig om te horen voor jou hé mama, want zo heb je ’t niet gewild/bedoeld, integendeel…” of “Goede vraag, papa!” of “Ik zie je in oplossingen schieten want je zou zo graag haar pijn willen wegnemen hé mama”), dan een liefdevol duwtje (“… kan je hem/haar nog eens vragen om hier meer over te vertellen/een voorbeeld te geven/hoe dat was voor hem/haar…). Ouders doen namelijk hun best en krijgen tegelijkertijd emotionele en negatieve feedback van hun kind. Dus erken en benoem de inzet van de ouder, en probeer hem daarna terug te richten naar het verhaal en de beleving van de jongere.
    • Taak 5: Autonomie ondersteunen. Herstellen van de wifi/vertrouwen in de zorgfiguur is niet het uiteindelijke doel. De herstelde wifi is een middel om de vastgelopen apps, de vastgelopen ontwikkelingstaken, terug in werking te krijgen. We willen dat de jongere kan groeien en bloeien in het leven (apps) mét vertrouwen dat als het moeilijk is in het leven, de jongere kan terugvallen op zijn ouders als veilig en steunend vangnet (WiFi).

    Conclusie

    Kortom, ABFT of ABFT-geïnspireerde strategieën integreren in je begeleidingen betekent dat je start met nagaan hoe het is gesteld met de WiFi (i.e., de verbinding, de steunrelatie tussen ouders en kind). Hierbij erken je zowel de pijn van de jongere als de pijn, liefde en inzet van de ouders en help je hen beiden moed bouwen om met elkaar in gesprek te gaan. Bij de jongere betekent dit moed bouwen om zichzelf kwetsbaar op te stellen en open en eerlijk te spreken met ouders. Bij de ouders betekent dit moed bouwen om op een meer emotioneel afgestemde manier naar het kind te luisteren. De hulpverlener is hierbij steunend en coachend aanwezig en helpt ouder en kind zich rechtstreeks richten tot elkaar tijdens deze nieuwe zorginteracties. Van zodra de WiFi/relatie terug hersteld/versterkt is, kan het gezin als een sterk(er) team de apps/ontwikkelingstaken terug (her)activeren.

    Meer info

    Wil je je verder verdiepen in ABFT? Het opleidingsaanbod van het ABFT Belgium trainingscentrum vind je hier.