Werken aan eetvaardigheden bij ADHD
(An Gers, diëtist, Eetexpert)
Werken aan eetvaardigheden bij ADHD brengt een aantal extra uitdagingen met zich mee. We bundelen ze onder het raamwerk van de 4 G’s.
Gevarieerd
Personen met ADHD ondervinden onder- en overgevoeligheden als gevolg van hun andere prikkelverwerking. Dit kan leiden tot selectief eten. Een drukvrije autonome blootstelling aan nieuwe voedingsmiddelen is dan belangrijk. We vertrekken van hun eigen voedselvoorkeuren en breiden gradueel uit.
Vanuit de verklaring dat impulsbeheersing moeilijker is voor personen met ADHD, is te begrijpen dat keuzes in het voedingspatroon vaker impulsief worden gemaakt. Dit betekent dat de ‘snelle hap’ vaker wint.
Gevarieerde maaltijden voorzien is daarnaast ook een uitdagende opdracht van plannen en organiseren. Bij personen met ADHD vormen deze executieve functies vaak een barrière. Aangezien kinderen met ADHD voor hun gevarieerde aanbod aan voeding afhankelijk zijn van hun ouder (die mogelijks ook ADHD heeft), is het van belang om ook de ouders hierin goed te ondersteunen en er niet zomaar vanuit te gaan dat het evident is om een gevarieerd menu op tafel te toveren.
Genoeg
Als het brein meer impulsief beslissingen neemt, is het moeilijker om bewuste keuzes te maken, te remmen en te stoppen. Dit kan een verlies van controle over eten met zich meebrengen. Tijdens maaltijdmomenten is het belangrijk om voldoende te eten om eetbuien op een later moment te vermijden. Voor personen met ADHD kan het een uitdaging zijn om voldoende tijd te nemen om te eten indien andere activiteiten op dat moment hun aandacht vragen. Het kan zomaar zijn dat ze vergeten te eten. Ook kan medicatie bij ADHD een eetlustremmende werking hebben tijdens maaltijdmomenten waardoor op dat moment weinig gegeten wordt. Op andere eetmomenten kan dan iets extra aangeboden worden.
Gestructureerd
Een maaltijdstructuur vereist plannen en bereiden van maaltijden. Bij deze executieve functies hebben personen met ADHD vaak extra ondersteuning nodig. Ook tijdsbesef is vaak minder aanwezig waardoor het door hyperfocus in een activiteit kan zijn dat men vergeet te eten. Binnen gezinnen met ADHD kan de ochtendroutine een grote uitdaging zijn en kan het helpend zijn om hierrond heel concreet en stapsgewijs te werken.
Genieten
De andere prikkelverwerking heeft mogelijks invloed op honger- en verzadigingssignalen waardoor sommige mensen met ADHD minder vaak een voldaan gevoel mogen ervaren. Aan de andere kant kan eten voor hen soms een ‘saaie taak’ zijn waardoor ze op zoek gaan naar extra prikkels tijdens de maaltijd om zo meer van het eetmoment te kunnen genieten.