Nieuws
Het percentage Vlamingen met overgewicht en obesitas wordt alleen maar groter?
Afgelopen dinsdag vonden we het overal terug in de nieuwsmedia “In de laatste 20 jaar is het percentage mensen met overgewicht en obesitas alleen maar toegenomen!”, “De Vlaming eet ongezond! “. Deze conclusies werden afgeleid uit de nieuwe resultaten van de gezondheidsenquête die Sciensano 4-jaarlijks afneemt bij 10 000 Belgen. Maar is deze boodschap niet te zwaar? De vele preventiewerkers, hulpverleners en de modale Vlaming zou voor minder moedeloos worden bij al dat “slechte” nieuws. We nemen de data meer in detail met u door en nuanceren een en ander.
Verandering in het percentage mensen met overgewicht of obesitas
Bekijken we de verandering in het percentage mensen met overgewicht of obesitas over de jaren heen dan wordt volgende trend gevonden in Vlaanderen1:
Noot: De gegevens werden rechtstreeks overgenomen uit de Tabel “Evolutie voedingsstatus in het Vlaams Gewest 1997-2018” in het rapport van Sciensano
Kijken we naar de verandering in het percentage mensen met overgewicht of obesitas dan kunnen we afleiden dat de stijging vooral plaatsheeft in de eerste 10 jaar (1997-2008) van de periode dat er gemeten werd (6,7%) en dat in de tweede helft (2008-2018) de stijging eerder beperkt was (1,1%)2.Een gelijkaardig beeld zien we in het percentage mensen met obesitas: ook hier zien we de grootste stijging in de periode 1997-2008 (4%) en vlakt de stijging af in de periode tussen 2008-2018 (1.4%).
Verandering in leefgedrag
Kijken we verder in het rapport dan zien we nog meer goed nieuws. De grote meerderheid van de Vlamingen eet dagelijks fruit (6/10), en bijna iedereen (8/10) eet dagelijks groenten. Meer dan 1/3 Vlamingen eet dagelijks de aanbevolen hoeveelheid fruit en groente (35.2% en 37.2%). Steeds meer Vlamingen drinken niet meer dagelijks gesuikerde frisdranken (8/10) en steeds meer Vlamingen halen de dagelijks aanbevolen hoeveelheid water (30,5%).
Meer dan de helft van de Vlamingen doen meer dan 150 min/week aan beweging op het werk of in de vrije tijd, ¾ van de Vlamingen wandelen wekelijks minstens 1x om zich te verplaatsen, en 1/3 van de Vlamingen fietsen wekelijks minstens 1x om zich te verplaatsen.
We weten dat werken aan gedragsverandering geduldswerk vraagt, maar uit deze cijfers lijken we voorzichtig te kunnen concluderen dat de inspanningen van de vele preventiewerkers en hulpverleners mogelijk hun vruchten afwerpen.
Waarom we reageren op dit soort van berichtgeving?
Demotiverend
Met waardering voor al het kwaliteitsvolle werk dat gebeurt vinden we in de onderzoeksdata geen redenen om te concluderen dat dit werk niets uithaalt. Te snelle negatieve conclusies kunnen goed preventiewerk ondermijnen en dit zou jammer zijn. Deze resultaten sporen aan om door te gaan en te intensifiëren in de richting die ingeslagen is: Als het nieuwe kompas bij de aanpak van obesitas net richt op ‘gezonder leven’, moeten we vooral op gedragsverandering evalueren. Werken aan gedragsverandering vraagt tijd, en de resultaten van de laatste 10 jaar zijn net bemoedigend.
Schadelijk
Te snelle conclusies dat de Belg steeds ‘dikker’ wordt, werken onterecht stigmatiserend. Individueel is de variatie tussen mensen met overgewicht heel groot. Of ze gezond zijn en blijven, hangt af van hoe ze leven, meer dan hoeveel ze wegen. En ook herstel hangt meer af van hun leefgedrag dan van hun gewichtsreductie. Communicatie moet absoluut aanzetten tot gezonder leefgedrag, en niet bijdragen tot nog meer gewichtsfocus en lichaamsontevredenheid.
Voetnoot
1De resultaten kan je hier vinden.
2Omdat we enkel de percentages ter beschikking hebben kunnen we geen uitspraken doen of dit verschil in stijging significant is, en dus of er de voorbije 10 jaar een significant mindere stijging is dan in het decennium ervoor.
November 2022
Nieuws
Kinderen en jongeren op sociale media
mei 2025 – Kinderen en jongeren op sociale media: hoe kunnen we hen begeleiden en beschermen? Vanuit een bezorgdheid over het welzijn van kinderen en jongeren rijst steeds meer de vraag of het nodig is om een minimumleeftijd van 16 jaar voor sociale media in te voeren in Vlaanderen of België. Mediawijs, het Vlaams Kenniscentrum Digitale en Mediawijsheid, […]
Nieuwe infofiche: Visie op eetproblemen en gewichtsproblemen
apr 2025 – Nieuwe infofiche: Visie op eetproblemen en gewichtsproblemen Op zoek naar een handig overzicht van de belangrijkste inzichten en aandachtspunten voor je beleid rond eet- en gewichtsproblemen? Deze infofiche geeft je kapstokken voor een zorgzaam beleid naar elke burger.
Ontdek onze fiche MAATJE
apr 2025 – Nieuwe infofiche: Jouw MAATJE voor lichaamstevredenheid Veel jongeren moeten wennen aan een veranderend lichaam. De biotoop waarin we nu leven maakt het hen niet altijd gemakkelijk. Sociale media, marketing, culturele druk… leiden af van het vinden van lichaamstevredenheid. Maar als grote groep omstaanders kunnen we samen een verschil maken! Wat kunnen we dan doen als […]
Basisopleidingen eetstoornissen en obesitas voor klinisch psychologen/orthopedagogen, diëtisten en huisartsen
apr 2025 – Basisopleidingen eetstoornissen en obesitas voor klinisch psychologen/orthopedagogen, diëtisten en huisartsen Ook dit jaar organiseren we de basisopleiding eetstoornissen en de basisopleiding obesitas. Er zijn aparte opleidingen voor de huisarts, psycholoog/orthopedagoog en diëtist. Basisopleiding eetstoornissen De basisopleiding eetstoornissen staat open voor alle huisartsen, psychologen/orthopedagogen en diëtisten die zich willen vormen in hun aanbod voor jongeren met […]
Nieuwe infofiche: Samen aan tafel in een leefgroep
apr 2025 – Nieuwe infofiche: samen aan tafel in een leefgroep Samen eten met jongeren in groep brengt zowel uitdagingen als kansen met zich mee. Jongeren experimenteren met eetgedrag als onderdeel van hun ontwikkeling, maar zijn ook gevoelig voor sociale invloeden en onderlinge vergelijking. Daarom is doordachte en zorgzame begeleiding tijdens eetmomenten in leefgroepen essentieel. Met deze fiche […]
Body Buddy: supporter mee voor lichaamstevredenheid bij jongeren
apr 2025 – Body Buddy: supporter mee voor lichaamstevredenheid bij jongeren Eetexpert bestaat 25 jaar, en dat willen we vieren! Dit feestjaar staat helemaal in het teken van lichaamstevredenheid. We trappen af met een speciale Valentijnsactie. Liefde geef je niet alleen aan anderen, maar ook aan jezelf. Met Body Buddy, ons nieuwe project, willen we graag over Vlaanderen een netwerk […]
Oproep – help Eetexpert om jou te helpen!
apr 2025 – Oproep – help Eetexpert om jou te helpen! Ging jij aan de slag met een van onze stappenplannen of toolboxen? Help ons om deze nog meer aan te passen aan jouw noden, en geef je feedback bij het materiaal dat je gebruikte. Op de startpagina van onze meest recente stappenplannen, en van de verschillende toolboxen, […]
Wereld obesitas dag
mrt 2025 – 4 maart – Wereldobesitasdag Op 4 maart is het Wereld Obesitas Dag! Dit jaar staat in het teken van ‘Changing systems, healthier lives’.Onze omgeving speelt een grote rol in zowel de preventie als de zorg rond obesitas. De perfecte dag om onze tips voor zorgzame communicatie in de verf te zetten. Hoe we praten over […]