De rol van ouders in mediaopvoeding met oog voor lichaamsbeeld

Heart Icon pagina opslaan in profiel
Print Icon pagina printen

Inhoud van deze pagina

    De rol van ouders in mediaopvoeding met oog voor lichaamsbeeld

    (Nele Janssens & Laure Dedecker, Faculteit Sociale Wetenschappen, Media Psychology Lab, KU Leuven)

    Sociale media spelen een rol in hoe jongeren hun lichaamsbeeld ontwikkelen. Ouders en opvoeders kunnen zowel kansen benutten als valkuilen vermijden in deze complexe relatie.

    Enerzijds kunnen ouders een buffer vormen tegen schadelijke invloeden, zoals blootstelling aan onrealistische schoonheidsidealen, seksuele beelden of het bewerken van selfies. Anderzijds kunnen ze ook de positieve effecten van sociale media versterken door hun kinderen actief te begeleiden en zelf bewust met media om te gaan.

    1. Ouders als mediacoach

    Ouders kunnen verschillende mediatiestrategieën toepassen door:

    • duidelijke grenzen te stellen (bv. schermtijd beperken).
    • begeleidend te praten én uit te leggen: in gesprek gaan over content (bv. “Hoe voel je je bij deze video?” of “Weet je dat dit beeld bewerkt is?”).
    • te participeren: samen media gebruiken én beleven (bv. samen scrollen door sociale media, of een TikTok-filmpje maken).

    Een combinatie van deze strategieën is het meest effectief. Alleen als ouders weten wat hun kind online doet, kunnen ze echt inspelen op de noden van hun kind door de juiste regels te stellen en de gepaste gesprekken aan te gaan. Door als ouder af en toe te participeren in het mediagebruik van het kind, kan de kloof tussen wat ouders denken en wat kinderen effectief zien en doen op sociale media, verkleinen.

    2. Ouders als spiegel

    Kinderen leren niet alleen uit gesprekken, maar ook uit wat ze hun ouders zien doen. Het mediagebruik van ouders zelf heeft dus een krachtige voorbeeldfunctie.

    Praktische tips:

    • Wees kritisch in wie je volgt en deel hoe bepaalde content jou beïnvloedt.
    • Gebruik bewust geen beautyfilters en maak samen eens een ongefilterde gezinsfoto.
    • Bespreek TikTok-trends en ondersteun tegenbewegingen die het uiterlijk minder centraal stellen.
    • Stel gezamenlijke mediaregels op, die voor zowel kinderen als ouders gelden.

    Conclusie

    Door zowel mediacoach als spiegel te zijn, kunnen ouders de negatieve impact van sociale media op het lichaamsbeeld beperken en bijdragen aan een gezonde, kritische mediabeleving bij hun kinderen.

    Literatuur

    Correia, I. B., Fontelles, M., Turnes, V. H. S., de Souza, N. M., da Silva, W., da Rocha, J. V. G. T., Reichert, N. C. M., Avancini, E. M., Reichert, R. A., & De Micheli, D. (2025). Parental Mediation in the Use of Digital Media by Children and Adolescents. In A. L. M. Andrade (Red.), Digital Addictions: An Interdisciplinary Approach to Behavioral Addictions and Digital Media (pp. 123-138). Springer Nature Switzerland. https://doi.org/10.1007/978-3-031-87986-9_7 

    Holmgren, H. G., Booth, M. A., Ashby, S., Coyne, S. M., Clifford, B. N., & Davis, E. (2024). Patterns of parent media use: The influence of parent media use profiles on parental mediation, technoference, and problematic media use. Computers in Human Behavior, 161, 108410. https://doi.org/10.1016/j.chb.2024.108410 

    Janssens, N., Meeus, A., & Beullens, K. (2024). (Dis)connecting families: Parents’ versus children’s perspectives on the role of mobile devices within family interactions. Mobile Media & Communication, 13, 192-213. https://doi.org/10.1177/20501579241278757 

    Lauricella, A. R., & Cingel, D. P. (2020). Parental influence on youth media use. Journal of Child and Family Studies, 29(7), 1927–1937. https://doi.org/10.1007/s10826-020-01724-2 

    Livingstone, S., & Helsper, E. J. (2008). Parental Mediation of Children’s Internet Use. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 52(4), 581-599. https://doi.org/10.1080/08838150802437396 

    Livingstone, S., Ólafsson, K., Helsper, E. J., Lupiáñez-Villanueva, F., Veltri, G. A., & Folkvord, F. (2017). Maximizing Opportunities and Minimizing Risks for Children Online: The Role of Digital Skills in Emerging Strategies of Parental Mediation. Journal of Communication, 67, 82–105. https://doi.org/10.1111/jcom.12277 

    Reich, S. M., Starks, A., Santer, N., & Manago, A. (2021). Brief report-Modeling media use: How parents’ and other adults’ posting behaviors relate to young adolescents’ posting behaviors. Frontiers in Human Dynamics, 3. https://doi.org/10.3389/fhumd.2021.595924