Algemeen wordt gevonden dat sporters eerder neigen naar het ontwikkelen van een eetprobleem dan een (klinische) eetstoornis. Denk aan een te eenzijdige focus op ‘gezonde voeding’, waardoor het lichaam onvoldoende voedingsstoffen binnenkrijgt, of het niet meer ontspannen of rigide omgaan met eten. Daarnaast kan niet alleen het eetgedrag verstoord geraken, maar ook het beweeggedrag, zoals exessief bewegen of compulsief beweeggedrag. Hierbij gaat een (top)sporter meer bewegen dan vastgelegd in het trainingsschema, of wordt er getraind vanuit een eenzijdige focus op calorieën verbranden. Gezond eten, veel trainen en mager staan, lijken -onterecht – de recepten tot succes. 

Verstoord eetgedrag of beweeggedrag kan aan de basis liggen van ernstige voedingstekorten en een lage energiebeschikbaarheid (LEA), wat tot het Relative Energy Deficiency in Sport syndroom (RED-S) kan leiden. Voedingstekorten en energietekorten, kunnen op hun beurt het eetgedrag verder uit balans brengen. Ook wanneer de rigide houding ten opzichte van eten en bewegen extremer wordt, kan er een gevaarlijk patroon van verstoord en schadelijk eetgedrag ontstaan. Hierdoor vergroot de kans op een klinische eetstoornis. 

Bij sporters kunnen dezelfde klinische eetstoornissen ontwikkelen als bij niet-sporters. Je leest meer informatie over de erkende eetstoornissen op de pagina’s rond eetproblemen en eetstoornissen en rond gewichtsprobemen. Daarnaast ontstonden in de media en de sportwereld ook andere termen om eetproblemen bij sporters te benoemen. De meest gebruikte termen lijsten we hieronder op. Daarnaast komt er ook meer aandacht voor ‘Orthorexia Nervosa’, ofwel het geobsedeerd bezig zijn met ‘gezondheid’ en ‘gezond eten’. Lees meer informatie over Orthorexia Nervosa. 

Anorexia Athletica 

• Vrees om gewicht bij te komen ondanks mager te zijn 
• Gewicht is 95% (of minder) van het verwachte gewicht voor leeftijd en lengte (spierontwikkeling zorgt ervoor dat het gewicht boven de grens van 85% van anorexia blijft) 
• Verstoord lichaamsbeeld 
• Beperkte calorie-inname 
• Vaak onderbroken door geplande eetbuien 
• Overmatig of compulsief bewegen 
• Vaak samen met andere schadelijke methoden om het gewicht te controleren 
• Verstoorde maandstonden 
• Eventueel uitstel van de pubertijd 
• Maag- en darmklachten 

Vrouwelijke sporters triade 

• Verstoord eetgedrag (zie hierboven) 
• Oligomenorroe or amenorroe (minder of afwezige maandstonden) 
• Osteoporose of osteopenie (de sterkte van de botten neemt af) 

Biggarexia (Adoniscomplex, reversed anorexia)  

• Verstoorde lichaamsperceptie (‘Muscle Dysmorphia’ of spierdysmorfofobie); het idee dat men niet genoeg spieren heeft. 
• Sociale vermijding 
• Negatieve stemming 
• Irreële gedachten 
• Dwangmatig gedrag (sport, diëten, checken) 
• Anabolengebruik 

Merk op dat het herkennen van een eetprobleem bij (top)sporters niet eenvoudig is. Voor (top)sporters is het namelijk tot op zekere hoogte normaal om veel aandacht te besteden aan het voedingspatroon en hun eetgedrag goed te monitoren. Omdat dit tot doel heeft de lichaamssamenstelling te optimaliseren en de prestatie te verbeteren. 

Sporters zelf geven ook vaak aan zich niet te herkennen in het klassieke beeld van een eetstoornis, zoals gekend bij het brede publiek. Goed op mijn eten letten en veel sporten, is toch net goed? Bij sporters is een wens om te vermageren of het lichaam te veranderen, in tegenstelling tot bij niet-sporters, vaak niét het hoofddoel op zich. Bij hen is dit streven naar een lager gewicht gedreven vanuit de wens om beter te presteren.