Werken vanuit gehechtheid in preventie
Illustratie van een nieuwe preventiemodule voor gezinsondersteuners
(Marlies Wintmolders, FamilieLink-project KUL)
Gehechtheid of de mate waarin men vertrouwen heeft in het krijgen van zorg, speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van psychopathologie. Wie vertrouwen heeft in het krijgen van zorg, zal bij druk of onder stresserende omstandigheden geneigd zijn om hulp te vragen. Wie weinig vertrouwen heeft in het krijgen van zorg, zal bij druk of onder stresserende omstandigheden minder geneigd zijn om hulp en steun te zoeken. Dat laatste is niet noodzakelijk een probleem, wie onveilig gehecht is kan ook op andere strategieën beroep doen om met stress om te gaan. Echter zodra de stress hun capaciteiten overstijgt worden zij heel kwetsbaar voor de ontwikkeling van psychopathologie.
Een belangrijke factor waar binnen preventie op kan worden ingezet is dus de mate waarin mensen vertrouwen hebben dat ze zorg zullen krijgen of de mate waarin ze veilig gehecht zijn. Daartoe werd FamilieLink ontwikkeld. FamilieLink is een blended tool waarbij ouders thuis zelf aan de slag gaan met onlinemodules en tegelijkertijd ook ondersteuning krijgen van een hulpverlener.
FamilieLink bestaat uit 3 onlinemodules:
- De onzekere cyclus
- Mijn onzekere cyclus
- Vaardigheden en handvatten
Binnen de eerste module “De onzekere cyclus” krijgen ouders psycho-educatie om hen een kader en handvatten te geven om na te denken over de interactie tussen henzelf en hun kind. De interactie tussen ouders en kinderen wordt hierin beschreven als een afstemming in behoeften. Ouders voelen de nood en behoefte om voor hun kind te kunnen zorgen, kinderen hebben de behoefte dat er voor hen gezorgd wordt. Soms loopt die afstemming niet optimaal waardoor zowel ouders als kinderen zich in de steek gelaten kunnen voelen, met veel verdriet als gevolg. Vanuit dat verdriet wordt er langs beide kanten opnieuw niet altijd optimaal gereageerd waardoor de cyclus zich in stand kan houden. Binnen de tweede module gaan ze met deze informatie aan de slag om zicht te krijgen op hoe de cyclus tussen henzelf en hun kind concreet verloopt. Wanneer men deze in kaart heeft gebracht gaat men aan de slag met de 3de module waarin ouders vaardigheden en handvatten aangereikt krijgen die hen helpen om een relatie met hun kind aan te gaan waarbij de afstemming tussen henzelf en hun kinderen niet onder druk komt te staan.
Eén van de vaardigheden is bijvoorbeeld emotiegericht werken waarin ouders handvatten krijgen om hun kind te ondersteunen in het uitdrukken van zijn/haar emoties die vaak moeilijk zijn en waarbij het kind zich kwetsbaar opstelt. Tips zijn o.a. oplettend zijn voor zowel verbale als non-verbale signalen van emoties, manieren waarop je kan tonen dat je actief en aandachtig luistert, de gevoelens die je ziet of vermoedt benoemen, enz.
Kortom, Familielink is een handige onlinetool die ouders de kennis en handvatten geeft voor (moeilijk lopende) interacties met hun kinderen. Het helpt hen zicht te krijgen op de cyclus die binnen hun gezin plaatsvindt en geeft handvatten om deze cyclus te doorbreken. Op die manier kunnen ouders en kinderen elkaar terug vinden en is het vertrouwen in het kunnen zorgen voor (bij de ouders) en het vertrouwen dat men zorg zal krijgen (bij de kinderen) hersteld.
Heb je interesse in het gebruik van deze tool en wil je met gezinnen aan de slag om de gehechtheidsrelatie tussen ouder en kind te versterken? Stuur dan een mailtje naar familielink@kuleuven.be.