Inzichten rond SES en overgewicht bij kinderen en jongeren in België

Recent onderzoek van Sciensano analyseerde de evolutie van overgewicht en obesitas bij Belgische kinderen van 2 tot en met 17 jaar tussen 1997 en 2018, met speciale aandacht voor verschillen in sociaaleconomische status (SES). De studie maakt gebruik van data verzameld aan de hand van de Gezondheidsenquête. De Gezondheidsenquête is een populatieonderzoek dat gericht is op het verzamelen van informatie over de gezondheid en levensstijl van de Belgische bevolking. De Gezondheidsenquête werd in 1997 voor de eerste keer afgenomen, vervolgens werd er telkens om de 3 à 4 jaar een nieuwe editie georganiseerd (2001, 2004, 2008, 2013, 2018 en 2022; de eerste resultaten uit 2022 worden verwacht in de loop van 2025).

Belangrijkste bevindingen uit de recente analyse

Toename overgewicht: De prevalentie van overgewicht (inclusief obesitas) bij kinderen steeg van 13,6% in 1997 naar 18,9% in 2018. Het verschil tussen 1997 en 2018 was significant, al was er geen significant verschil met tussenliggende onderzoeksjaren.

Stabiele obesitascijfers: Het percentage obesitas bleef stabiel, variërend tussen 5,4% en 6,3% in dezelfde periode.

SES-verschillen: Kinderen uit lagere SES-groepen vertoonden een sterkere toename in overgewicht (inclusief obesitas) en obesitas vergeleken met kinderen uit hogere SES-groepen. Het absolute verschil in overgewicht tussen lage en hoge SES steeg daardoor van 8,0 % in 1997 naar 14,9 % in 2018; voor obesitas ging de prevalentie van 3,1% naar 6,8 %.

Relatief risico: Kinderen met een lage SES hadden 2 tot 3 keer meer kans op overgewicht en 2 tot 4 keer meer kans op obesitas dan hun hoge SES-tegenhangers.

Besluit

Op basis van de resultaten van de analyse wijzen de auteurs nogmaals op het belang van maatregelen om toenemende sociaaleconomische ongelijkheden tegen te gaan. Aanbevolen maatregelen zijn onder meer het aanbieden van gezonde maaltijden en het bevorderen van sportactiviteiten op scholen, het reguleren van fastfoodrestaurants in de buurt van scholen en het beperken van marketing van ongezonde voeding, omdat kinderen met een lage SES hier disproportioneel vaker mee geconfronteerd worden.

Meer informatie over de resultaten en de conclusies is terug te vinden in dit artikel en op deze website.

Datum laatste aanpassing: 23 januari 2025

Materialen

Nieuws

Kinderen en jongeren op sociale media

mei 2025 – Kinderen en jongeren op sociale media: hoe kunnen we hen begeleiden en beschermen? Vanuit een bezorgdheid over het welzijn van kinderen en jongeren rijst steeds meer de vraag of het nodig is om een minimumleeftijd van 16 jaar voor sociale media in te voeren in Vlaanderen of België. Mediawijs, het Vlaams Kenniscentrum Digitale en Mediawijsheid, […]

Nieuwe infofiche: Visie op eetproblemen en gewichtsproblemen

apr 2025 – Nieuwe infofiche: Visie op eetproblemen en gewichtsproblemen Op zoek naar een handig overzicht van de belangrijkste inzichten en aandachtspunten voor je beleid rond eet- en gewichtsproblemen? Deze infofiche geeft je kapstokken voor een zorgzaam beleid naar elke burger.

Ontdek onze fiche MAATJE

apr 2025 – Nieuwe infofiche: Jouw MAATJE voor lichaamstevredenheid Veel jongeren moeten wennen aan een veranderend lichaam. De biotoop waarin we nu leven maakt het hen niet altijd gemakkelijk. Sociale media, marketing, culturele druk… leiden af van het vinden van lichaamstevredenheid. Maar als grote groep omstaanders kunnen we samen een verschil maken! Wat kunnen we dan doen als […]

Basisopleidingen eetstoornissen en obesitas voor klinisch psychologen/orthopedagogen, diëtisten en huisartsen

apr 2025 – Basisopleidingen eetstoornissen en obesitas voor klinisch psychologen/orthopedagogen, diëtisten en huisartsen Ook dit jaar organiseren we de basisopleiding eetstoornissen en de basisopleiding obesitas. Er zijn aparte opleidingen voor de huisarts, psycholoog/orthopedagoog en diëtist. Basisopleiding eetstoornissen De basisopleiding eetstoornissen staat open voor alle huisartsen, psychologen/orthopedagogen en diëtisten die zich willen vormen in hun aanbod voor jongeren met […]

Nieuwe infofiche: Samen aan tafel in een leefgroep

apr 2025 – Nieuwe infofiche: samen aan tafel in een leefgroep Samen eten met jongeren in groep brengt zowel uitdagingen als kansen met zich mee. Jongeren experimenteren met eetgedrag als onderdeel van hun ontwikkeling, maar zijn ook gevoelig voor sociale invloeden en onderlinge vergelijking. Daarom is doordachte en zorgzame begeleiding tijdens eetmomenten in leefgroepen essentieel. Met deze fiche […]

Body Buddy: supporter mee voor lichaamstevredenheid bij jongeren

apr 2025 – Body Buddy: supporter mee voor lichaamstevredenheid bij jongeren Eetexpert bestaat 25 jaar, en dat willen we vieren! Dit feestjaar staat helemaal in het teken van lichaamstevredenheid. We trappen af met een speciale Valentijnsactie. Liefde geef je niet alleen aan anderen, maar ook aan jezelf. Met Body Buddy, ons nieuwe project, willen we graag over Vlaanderen een netwerk […]

Oproep – help Eetexpert om jou te helpen!

apr 2025 – Oproep – help Eetexpert om jou te helpen! Ging jij aan de slag met een van onze stappenplannen of toolboxen? Help ons om deze nog meer aan te passen aan jouw noden, en geef je feedback bij het materiaal dat je gebruikte. Op de startpagina van onze meest recente stappenplannen, en van de verschillende toolboxen, […]

Wereld obesitas dag

mrt 2025 – 4 maart – Wereldobesitasdag Op 4 maart is het Wereld Obesitas Dag! Dit jaar staat in het teken van ‘Changing systems, healthier lives’.Onze omgeving speelt een grote rol in zowel de preventie als de zorg rond obesitas. De perfecte dag om onze tips voor zorgzame communicatie in de verf te zetten. Hoe we praten over […]

Bekijk al het nieuws