Elke diëtist die werkzaam is in de hulpverlening kan te maken krijgen met gedrag dat doet denken aan eet-problemen of eetstoornissen. Ook diëtisten in de eerste lijn. Het is niet altijd evident om daarmee aan de slag te gaan. Je zal moeten inschatten of er hulp nodig is, en zo ja, welke hulp nodig is en je zal moeten beslissen of je moet doorverwijzen.
Naast die risicofactoren, zijn er ook factoren die jongeren net kunnen beschermen tegen het ontwikkelen van eet- en gewichtsproblemen of vermijden dat deze problemen lang aanslepen of ernstig worden.
Een positief lichaamsbeeld betekent dat je je lichaam waardeert, aanvaard en respecteert. Het omvat verschillende dimensies: uiterlijk, gezondheid, lichaamsbewustzijn, functionaliteit en plezier. Mensen met een positief lichaamsbeeld zijn minder kwetsbaar voor eetstoornissen omdat ze de noden van hun lichaam aanvoelen (honger en verzadiging, recuperatie na inspanning), zorg dragen voor hun lichaam en respecteren wat hun lichaam dagdagelijks voor hen doet. Ze beschermen hun lichaam ook tegen ongezonde invloeden, zoals sociale vergelijking met anderen of mediabeelden. Een positief lichaamsbeeld omvat ook respect voor diversiteit.
Niet alleen een positief lichaamsbeeld, maar ook een gezond zelfbeeld in het algemeen werkt beschermend tegen de ontwikkeling van eetstoornissen. Dit geldt ook voor een algemeen goed emotioneel welzijn en een hogere mate van zelfacceptatie. Een positief zelfbeeld hangt ook samen met een positief lichaamsbeeld en werkt als een schild tegen negatieve effecten vanuit de maatschappij. Bovendien kan het lichaamsbeeld verbeterd worden door aan het zelfbeeld te werken, en omgekeerd.
Beweging is geassocieerd met tal van voordelen, waaronder positief zelfbeeld en lichaamsbeeld, en fysieke en mentale gezondheid. Veel hangt echter af van de motieven om te sporten (focus op plezier versus focus op gewicht). Ook de sporttak speelt een rol. Sporttakken waarbij de nadruk ligt op kracht en teamwork (bv. balsporten) gaan gepaard met een lager risico op eetstoornissen, in tegenstelling tot esthetische sporten, waarbij de sporter beoordeeld wordt door een jury op uiterlijke kenmerken, of sporten met een gewichtsklasse. Yoga daarentegen vermindert zelf-objectivering en verhoogt lichaamsbewustzijn.
Een regelmatig eetpatroon (ontbijt, lunch, avondmaal) voorspelt lagere niveaus van verstoord eetgedrag, zoals eetbuien en extreme methodes om gewicht te verliezen. We zien ook dat kennis rond (evenwichtige) voeding gepaard gaat met minder eetbuien (in het bijzonder bij jongens).
Regelmatig eten met het gezin en een positieve sfeer tijdens de maaltijd voorspellen minder verstoord eetgedrag en verminderen het risico op kinderobesitas.
Jongeren die zich verbonden voelen met familie en vrienden vertonen minder verstoord eetgedrag. Dit zien we ook in onderzoek rond de ouder-kindrelatie, waarbij kinderen met een veilige gehechtheidsrelatie beter beschermd zijn tegen psychopathologie. Meer ouderlijke steun in de ouder-kindrelatie wordt ook geassocieerd met een positief zelfbeeld en gezonde attitudes wat betreft eetgedrag.
Meer weten over risicofactoren en beschermende factoren?
Lees er alles over in ons Stappenplan risicoprofiel eet- en gewichtsproblemen.
