Marketing van ongezonde voeding bij kinderen

Advies van de Hoge Gezondheidsraad over de marketing van ongezonde voeding bij kinderen

De Hoge Gezondheidsraad hamert in een recent advies op de nood aan regulering van de marketing rond ongezonde voeding voor kinderen en jongeren. Ze doet dat in navolging van o.a. de WHO (2010, 2012, 2016) en de International Obesity Taskforce (The Sydney Principles, 2006-2007). Op 5 december werd het advies door de betrokken experten verder uiteengezet in een studiedag waarop ook Eetexpert aanwezig was.

In haar advies (en dat van de andere internationale partners) wordt gewezen op de wetenschappelijke evidentie die aantoont dat marketing een impact heeft op voedselvoorkeuren, voedselkeuzes en op die manier ook een nefaste invloed heeft op de huidige en toekomstige gezondheid van kinderen en jongeren. Verder verwijst men naar onderzoek dat aantoont dat kinderen en jongeren nog onvoldoende vaardigheden beheersen om deze reclame te kunnen herkennen, kaderen en te weerstaan en we dit ook niet van hen kunnen verwachten omdat ze nog volop in ontwikkeling zijn. En dat deze vaardigheden extra onder druk komen te staan wanneer cognitieve capaciteiten op een andere manier bevraagd worden (o.a. door de vele prikkels van deze reclameboodschappen) maar ook wanneer de reclame heimelijk is of wanneer zij door andere omstandigheden op dat moment het vermogen niet hebben om er mee om te gaan.

In het advies wordt uiteengezet hoe de huidige zelfreguleringsmechanismen van de voedingsindustrie zoals The European en Belgian Pledge onvoldoende werken. De codes gelden bijvoorbeeld enkel voor die bedrijven die de pledges onderschrijven. Bovendien valt veel promotie niet onder de code (verpakkingen, sportsponsoring, wedstrijden, give-aways,…), gaat het over reclame die specifiek gericht is op kinderen en niet over andere reclame die kinderen mogelijk ook bereikt en geldt het specifiek alleen voor kinderprogramma’s terwijl kinderen vaak ook meekijken naar andere programma’s. Bovendien ligt de leeftijdsgrens (12 jaar) te laag. Ook bij jongeren ouder dan 12 jaar zijn cognitieve mechanismen nog onvoldoende ontwikkeld om van hen te verwachten dat ze vaardig genoeg zullen zijn om de marketing en reclame te herkennen, kaderen en te kunnen weerstaan. Daarnaast geeft men ook aan dat de voedingscriteria om te bepalen welke voedingsmiddelen ongezond zijn te laks en onduidelijk blijken.

De Hoge Gezondheidsraad vraagt daarom dat overheden op alle niveaus (Europees, federaal, regionaal en lokaal) ingrijpen en pleit voor :

Algemeen verbod op reclame voor ongezonde voeding tussen 6u en 23u (dus voor iedereen binnen een welbepaald tijdsframe en op plaatsen waar kinderen samenkomen (school, sportclub,…).

Optrekken van de leeftijdsgrens tot 18j

Alle marketinginitiatieven oppakken in de regelgeving en een bijkomende focus op digitale media

Verplicht gebruik van wetenschappelijk onderbouwde criteria die de voedingswaarde van voedselproducten kunnen beoordelen

Invoeren van een onafhankelijk controlesysteem die controles kan uitvoeren

Initiatieven en ondersteuning van ouders/leerkrachten om kinderen te helpen in het ontwikkelen van vaardigheden i.v.m. reclamegeletterdheid

Het belang van dergelijk advies is niet te onderschatten. Het advies legt de nadruk op de rol van de omgeving in de ontwikkeling van eetgedrag en voedingspatronen. Het pleit onrechtstreeks voor een ondersteunende aanpak waarbij kinderen worden beschermd tegen de negatieve impact van marketing op de ontwikkeling van eetgedrag en voedingspatronen terwijl ze ruimte krijgen om vaardigheden rond reclamegeletterdheid te ontwikkelen en goede voedingsgewoonten op te bouwen. Een advies waar we alleen maar achter kunnen staan.

December 2022