Systematische review rond behandelrichtlijnen bij kinderen en jongeren met obesitas
Op het ECOG congres in Gent gaf Grace O’Malley (Dublin, Ierland) in oktober 2024 een overzicht van richtlijnen voor de behandeling van kinderen en jongeren met obesitas, gebaseerd op een systematische review die haar team publiceerde in 2022. We brachten de belangrijkste bevindingen uit deze review voor jullie samen.
Het doel van deze review was:
Bij de selectie van richtlijnen moeten we er wel rekening mee houden dat enkel Engelstalige richtlijnen werden geïncludeerd, en dat de richtlijnen afkomstig zijn uit landen met een hogere algemene levensstandaard.
Op basis van hoge kwaliteitscriteria selecteerden de auteurs negen richtlijnen voor 0-18 jarigen met obesitas (zie deze tabel voor een overzicht). Deze werden vergeleken op vlak van overeenkomsten, verschillen en lacunes.
Voor concretere handvatten is het interessant dat sommige richtlijnen specifieke aanbevelingen doen voor kinderen met intellectuele beperking, omgaan met stigma en gewichtsbias, de opleiding en ervaring van pediatrisch team, en training in meten van groei, en dat twee richtlijnen zich toespitsen op specifieke beroepsgroepen, namelijk diëtisten en psychologen.
De auteurs weerhouden volgende aanbevelingen voor verder onderzoek/richtlijnontwikkeling:
Aandacht voor deze zaken zal helpen om voor elk kind of jongere met obesitas de meest gepaste zorg aan te bieden.
Hoewel richtlijnen het eens zijn rond het belang van een multidisciplinaire behandeling, het belang van gewichtsstabilisatie, en waakzaamheid voor mogelijk risico’s van een obesitasbehandeling, is een bredere kijk op leefstijl en psychosociale gezondheid (met o.a. ook mentaal welbevinden, lichaamstevredenheid en slaap) nog niet ingevoerd in de ernstinschatting van obesitas en in de evaluatie van de behandeling. Ook concrete handvatten om de multidisciplinaire behandeling uit te werken, blijven beperkt.
De materialen van Eetexpert proberen hieraan tegemoet te komen.
Tully L, Arthurs N, Wyse C, Browne S, Case L, McCrea L, O’Connell JM, O’Gorman CS, Smith SM, Walsh A, Ward F, O’Malley G. Guidelines for treating child and adolescent obesity: A systematic review. Front Nutr. 2022 Oct 12;9:902865. doi: 10.3389/fnut.2022.902865. PMID: 36313105; PMCID: PMC9597370.
Klik hier om het volledige artikel te lezen.
Stappenplan overgewicht kinderen en jongeren – Huisarts
Stappenplan overgewicht en obesitas bij kinderen en jongeren – huisarts
Stappenplan
– 7.6 MB
Stappenplan overgewicht kinderen – Diëtist
De diëtist kan als hulpverlener nauw betrokken zijn bij de behandeling van kinderen en adolescenten met overgewicht en obesitas.
Stappenplan
– 3.8 MB
Stappenplan eetproblemen – Eerstelijnspsycholoog (ELP)
Eet- en gewichtsproblemen voor de eerstelijnspsycholoog (ELP)
Stappenplan
– 990 KB
Flowchart overgewicht behandeling – huisarts
Flowchart rond de behandeling van overgewicht en obesitas bij volwassenen.
Flowchart
– 376 KB
Flowchart – Begeleiding van kinderen met overgewicht – Diëtist
Flowchart begeleiding van kinderen met overgewicht voor de diëtist.
Flowchart
– 184 KB
Infofiche – Wegwijs in de zorg voor obesitas bij kinderen – huisarts en kinderarts
Als huisarts wegwijs in het zorgtraject obesitas
Infofiche
– 220 KB
Infofiche – Wegwijs in het zorgtraject obesitas kinderen – Alle zorgverleners
Als zorgverlener wegwijs in het zorgtraject obesitas bij kinderen.
Infofiche
– 121 KB
Datum laatste aanpassing: 26 maart 2025
jun 2025 – Onze nieuwste materialen op een rijtje Hier vind je een overzicht van onze meest recente stappenplannen, flowcharts, infofiches en meer. Je vindt het volledige overzicht op onze materialenpagina. Onze meest recente stappenplannen: Onze meest recente flowcharts: Onze meest recente infofiches: Onze meest recente ondersteuningsteksten:
jun 2025 – Eetstoornissen en neurodivergentie – ondersteuningstekst voor zorgverleners Mensen die neurodivergent (ND) zijn (i.e., de informatieverwerking verloopt anders dan bij de meestemensen), lopen een groter risico op het ontwikkelen van eetstoornissen. Bovendien vertrekken de huidige behandelmodellen van eetstoornissen vanuit een neuro-normatief kader. In opdracht van de National Eating Disorders Collaboration (NEDC) werkte Eating Disorders Neurodiversity Australia […]
jun 2025 – Diagnostiek bij ARFID – vormingsverslag Selectief eten komt bij kinderen veelvuldig voor. Daarom is het van belang goed te onderscheiden wanneer de eetproblemen zodanig ernstig zijn dat er van een eetstoornis gesproken kan worden. Ook kan het leerproces rond eten beïnvloed worden door enorm veel factoren. Op 4 februari organiseerde Eetexpert een uitgebreide webinar rond diagnostiek bij ARFID, met volgende […]
jun 2025 – Nieuws vanuit PO OSW 2025 Samen naar een nog gestroomlijnder preventieaanbod voor de setting onderwijs Samen met het netwerk van partnerorganisatie Ondersteuning Settinggericht Werken (PO OSW), zetten we met Eetexpert mee onze schouders onder een gestroomlijnd aanbod ‘preventieve gezondheidszorg’ naar verschillende settingen (lokale besturen, onderwijs, zorg en welzijn, werk, vrije tijd en gezin).Voor de setting Onderwijs […]
jun 2025 – Nieuwe richtlijnen rond overgewicht en obesitas In december 2024 verscheen in België de herziene richtlijn “Multimodale aanpak van obesitas bij volwassenen in de eerstelijnszorg”, in opdracht van de Werkgroep Ontwikkeling Richtlijnen Eerste Lijn (WOREL vzw). In 2025 verschenen twee interessante (updates van) internationalee richtlijnen rond overgewicht en obesitas. In januari verscheen een nieuwe NICE richtlijn (Verenigd […]
jun 2025 – Vers van de pers: de ALLES-groeithema’s bij jonge kinderen Hoe kan je als eerstelijnshulpverlener of preventiewerker een gezond groeiproces ondersteunen bij jonge kinderen? Wel, in het acroniem A.L.L.E.S vind je alvast leefstijltips bij 5 erg belangrijke groeithema’s in de preventie van eet- en gewichtsproblemen: Ook bij jonge kinderen (zuigelingen, peuters en kleuters) zijn deze thema’s […]
jun 2025 – Wegwijs in de zorg rond overgewicht en eetstoornissen Ontdek onze vernieuwde webpagina en infofiches! De afgelopen jaren werd sterk in gezet op de uitbouw van de zorg voor eet- en gewichtsproblemen. We werkten een nieuwe webpagina uit om mensen wegwijs te maken in hoe de zorg voor eetproblemen, eetstoornissen en obesitas momenteel georganiseerd. Op deze […]
jun 2025 – Infofiche rond eetcompetentie bij ADHD Competent eetgedrag gaat niet alleen over wát men eet, maar ook over hóe men eet en naar voeding kijkt. Vier eetvaardigheden ondersteunen dit: gestructureerd, genietend, gevarieerd en genoeg eten– zijn de 4 G’s van competent eetgedrag. Werken aan eetvaardigheden bij ADHD brengt eenaantal extra uitdagingen met zich mee. We bundelen […]