Dit stappenplan wil ondersteuning bieden aan de gespecialiseerde eerstelijnspsycholoog bij de herkenning en behandeling van mensen met signalen van een eetstoornis. Meer concreet: anorexia nervosa, boulimia nervosa, eetbuistoornis of een variant daarvan.
Gezien een eetstoornis zowel lichamelijke, psychologische, sociale problemen kent; alsook wordt gekenmerkt door problemen in het eetpatroon, is multidisciplinair samenwerken een absolute noodzaak in het ambulant en residentieel behandeltraject. Een eetstoornis vereist de opvolging van zowel een diëtist, psycholoog als arts. Als G-ELP psycholoog is het noodzakelijk om te bekijken of er een multidisciplinair team betrokken is in de behandeling van de cliënt. Zo niet, dan is het noodzakelijk om deze te installeren. In het geval dat meerdere disciplines betrokken zijn bij de behandeling, is het van belang om doel en planning af te spreken, via overleg, verwijsbrief of telefonisch gesprek.
De diëtist is noodzakelijk om een diëtistisch onderzoek uit te voeren. Hierin dient de diëtist gegevens te verzamelen omtrent antropometrie (gewichtsevolutie, groeicurven, …), medische gegevens (comorbiditeiten, medicatie, …), voeding en eetgedrag, fysieke activiteit en motivatie. Doel is om vervolgens een diëtistische diagnose te formuleren.
De diëtist zal motivatieversterkend werken: tijd maken voor invoegen in het leven van de cliënt, actief bevragen van de veranderwens van de cliënt, versterken van al aanwezige motivatie en dat alles in een groeibevorderende werkstijl die de basisnoden van de cliënt versterkt (autonomie, verbondenheid en competenties). Daarna zal de diëtist, op basis van de gegevens uit het diëtistisch onderzoek en de diëtistische diagnose, in overleg met de cliënt realistische en haalbare diëtistische behandeldoelen formuleren.
De diëtistische behandeling van eetstoornissen kan volgende aspecten omvatten (Barneveld, Brand, Groot, Peeters & van Veen, 2015; Noordenbos & van Elburg, 2018).
Belangrijk is dat relevante informatie uit de diëtistische consulten steeds naar de huisarts en psycholoog teruggekoppeld wordt, na toestemming van de cliënt. Dit kan via een kort verslag of idealiter in een kort gemeenschappelijk overleg. In principe kunnen verschillende disciplines parallel werken, na afstemming rond de (volgorde van) de doelstellingen.
Voor meer informatie omtrent de rol van de diëtist verwijzen we graag naar het stappenplan eetproblemen en eetstoornissen – Eerstelijnsdiëtist (ELD).
Een goede (somatische) screening en medische opvolging door de huisarts is van cruciaal belang bij de behandeling van een eetstoornis. Het lichamelijk functioneren kan immers in belangrijke mate verstoord zijn. De huisarts zorgt niet alleen voor lichamelijke en eventuele medicamenteuze opvolging, maar vervult ook de scharnierrol in het multidisciplinair samenwerken. Voor meer informatie omtrent de detectie en somatische opvolging van eetstoornissen: Stappenplan eetproblemen en eetstoornissen – Huisarts
De klinisch psycholoog (of psychiater, klinisch orthopedagoog) met bekwaming in eetstoornissen zal een grondige psychosociale anamnese uitvoeren om zicht te krijgen op het algemeen functioneren en welbevinden van de cliënt, op de symptomen van de eetstoornis en op achterliggende problematiek (bv. depressieve klachten of ernstige stemmingswisselingen, een negatief zelfbeeld, verstoord lichaamsbeeld, angsten en vermijdingsgedrag, sterke stigmatisering of sociaal isolement)
De klinisch psycholoog zal tevens een inschatting maken van de ernst van de problematiek en de motivatie van de cliënt voor gedragsverandering. De bereidheid tot verandering van gedrag en leefstijl zal immers een cruciale factor zijn in het verdere behandelverloop. Op basis van deze psychosociale anamnese en ernstinschatting voert de psycholoog interventies uit op maat van de cliënt, gebaseerd op evidence-based behandelprotocollen, afgestemd op de aanwezige eetstoornispathologie (APA, 2012; Akwa, 2017; National Institute for Health and Care Excellence, 2017; Haute Authorité De Santé, 2010; Herpertz, 2018; Hay et al., 2014).
Naast de voedingsanamnese, de medische anamnese zal ook de info van de psycholoog een cruciale basis zijn in het multidisciplinair samenwerken en in het opstellen van het verdere behandelplan. Meer informatie rond het multidisciplinair samenwerken kan je lezen in het Stappenplan basiskennis eetstoornissen en gewichtsproblemen en op de infofiche multidisciplinair samenwerken.
Stappenplan eetproblemen en eetstoornissen – Huisarts
Hier vind je het stappenplan voor de huisarts rond eetstoornissen bij jongeren en volwassenen.
Stappenplan
– 1.6 MB
Stappenplan eetstoornissen – Diëtist
Ambulante gespecialiseerde zorg voor eetstoornissen voor de diëtist.
Stappenplan
– 3.2 MB
