Multidisciplinaire samenwerking
Multidisciplinaire samenwerking met partners buiten het CGG in het kader van eetstoornissen: is dat realiseerbaar?
Van ideaaltraject naar realiteit
Zowel eet- als gewichtsproblemen zijn gekenmerkt door een complexe interactie van somatische, sociale en psychische factoren. Dit vraagt om een biopsychosociale visie die vertaald is in een multidisciplinaire aanpak met een voedings-, bewegings-, en psychologisch luik gericht op verandering van levensstijl [87] [8] .
Dit vraagt dus om een integrale aanpak. Te vaak zien we nog een opsplitsing tussen medische en psychosociale benadering, terwijl de behandeling van eet- en gewichtsproblemen in essentie gaat om een multidisciplinaire aanpak. Eet- en gewichtsproblemen kenmerken zich in een verstoord eet- en beweeggedrag en het lichamelijk functioneren kan in belangrijke mate verstoord zijn. Anderzijds hangen deze problemen vaak samen met een laag zelfbeeld, een verstoord lichaamsbeeld of een negatieve lichaamsbeleving en een gebrekkige sociaal-emotionele ontwikkeling.
Daarom pleiten we voor een verkenning en behandeling op drie vlakken: voeding (incl. eetgedrag), somatisch functioneren en het bredere psychosociaal functioneren. In de praktijk is een samenwerking tussen een medicus (huisarts, endocrinoloog), een gespecialiseerde diëtist, een bewegingsdeskundige/kinesist en een GGZ-specialist (psycholoog, psychiater, orthopedagoog) daarom aangewezen. Bij kinderen impliceert dit ook dat bekeken wordt hoe bovendien de brede context kan betrokken worden, zoals de thuisomgeving, zorgleerkracht en/of CLB, sportclub,… De zorg voor eet- en gewichtsproblemen vraagt een multidisciplinaire samenwerking die continuïteit in zorg waarborgt.
Dit bereiken binnen een CGG context is vaak niet zo eenvoudig. Er is een beperkte mogelijkheid van terugbetaling door het RIZIV van de uren die gaan naar een multidisciplinair overleg (MDO), maar het vraagt vooral een serieuze tijdsinvestering die niet in elk CGG zomaar mogelijk is.
Het CGG-team bestaat onder meer uit psychiaters die ingeschakeld kunnen worden voor zowel medicamenteuze als psychotherapeutische begeleiding. De psychiater moet goed inschatten in hoever hij/zij als medicus zelf voldoende in staat is om het somatische aspect op zich te nemen, dan wel of hier een belangrijke samenwerking met de huisarts aangewezen is, een traditie die reeds in vele CGG aanwezig is. Want ook tijdens het verloop van een behandeling is medische opvolging meestal nodig (bv. regelmatige bloedcontroles om het kaliumgehalte te bepalen in geval van purgeergedrag). Met het oog op continuïteit van zorg (ook na de behandeling in het CGG) is de huisarts vaak de meest aangewezen figuur om in te schakelen.
Zoek je collega’s om mee samen te werken of naar door te verwijzen?
De verwijshulp van Eetexpert kan hierbij een hulp zijn. Met deze tool kunt u op zoek gaan naar een hulpverlener voor eet- en gewichtsproblemen in de buurt van de cliënt. Je kan niet alleen zoeken op regio, maar ook op andere criteria zoals leeftijd doelgroep, discipline en behandelvorm.
Is een (tijdelijke)psychiatrische en/of medische opnamefase aangewezen? Hier vind je een lijst van het gespecialiseerd residentieel aanbod in Vlaanderen:
Waar vind je collega’s die financieel toegankelijker zijn?
Onderstaande centra worden hier vermeld omdat zij financieel toegankelijker zijn dan de hulpverlening in het private circuit. We weten niet in welke mate de expertise rond de behandeling van eetstoornissen aanwezig is bij deze diensten. Hulpverleners (artsen, diëtisten, kinesisten,…) kunnen wel steeds bij Eetexpert terecht indien zij hierbij ondersteuning wensen. Op de verwijstool van Eetexpert kan je hulpverleners terug vinden die aangeven expertise te hebben rond de behandeling van eetstoornissen en/of gewichtsproblemen. Een groot deel van hen is werkzaam in het private circuit, maar ook alle gespecialiseerde centra, diensten en ziekenhuis(-afdelingen) zijn hierin opgenomen.
Verbonden aan wijkgezondheidscentra
Een wijkgezondheidscentrum biedt lokaal financieel toegankelijke gezondheidszorg aan. Het zorgteam bestaat minstens uit een huisarts, een verpleegkundige en een discipline die de functie van maatschappelijk werk aanbiedt, en dit onder 1 dak. Waar nodig en mogelijk wordt dit team uitgebreid met onder meer diëtist, kinesitherapeut, rookstopbegeleider,… Om de zorg financieel toegankelijk te maken, werken ze via het forfaitair betalingssysteem.
Verbonden aan een instelling hoger onderwijs
De meeste Vlaamse instellingen voor hoger onderwijs hebben via een dienst studentvoorzieningen een ondersteunend aanbod voor studenten. Vaak kunnen ze in eerste instantie gratis terecht bij een studentenbegeleider. Sommige instellingen hoger onderwijs hebben ook een uitgebreider aanbod waarbij studenten aan een gereduceerd tarief beroep kunnen doen op huisartsen, psychologen en psychiaters.
Verbonden aan een groepspraktijk van Geneeskunde voor het Volk
- Geneeskunde voor het Volk: staan voor gratis geneeskunde en werken daardoor ook meestal volgens het forfaitair betalingssysteem.
- Diëtisten: In sommige van de groepspraktijken kan men een diëtiste raadplegen. Hiervoor hoeft men geen vaste patiënt te zijn van Geneeskunde voor het Volk. Omdat er voor voedingsadvies geen terugbetaling is voorzien vanuit de overheid vragen ze een bijdrage van 20 euro voor de eerste raadpleging (40 minuten) en 10 euro voor de aansluitende raadplegingen (20 minuten).
Wit-Gele kruis
- www.witgelekruis.be/thuisverpleging-en-thuishulp/voedingsadvies: bovenaan de pagina dien je de provincie aan te duiden opdat meer informatie over de werking en de tarieven zichtbaar worden.
- In de provincie Antwerpen en Limburg is een voedings- en dieetdienst aanwezig. Voedingsadvies en –begeleiding gebeurt in een van hun centra of aan huis. De tarieven liggen iets lager dan bij zelfstandig gevestigde diëtisten.
- De provincie Oost-Vlaanderen beschikt over een apart thuisverplegingsteam voor thuiszorg bij psychiatrische problemen en kan ondersteuning bieden bij bijvoorbeeld het structureren van dagdagelijkse activiteiten.
Terugbetaling door mutualiteiten
- Mensen met een verhoogde tegemoetkoming betalen ook voor consultaties bij een door het RIZIV erkende kinesitherapeut minder remgeld.
- Consultaties bij een gespecialiseerde psychiater of kinderarts vallen natuurlijk ook onder terugbetaling door de mutualiteiten (via onze verwijshulp kan je op diploma ‘Licentiaat/Master in de geneeskunde’ of ‘Master-na-master psychiatrie’ zoeken om deze vlotter terug te vinden).
- Aanvullende verzekering: heel wat mutualiteiten bieden aan hun klanten via de aanvullende verzekering extra tegemoetkomingen aan voor voedings- en dieetadvies, alsook voor psychotherapie.
Zorgtraject eetstoornissen
Op 1 februari 2024 start een nieuw zorgtraject met zorgaanbod in de thuisomgeving van jongeren en jongvolwassenen met eetstoornissen.
Voortaan kunnen jongeren tot en met 23 jaar terecht bij een zorgteam dicht bij hun thuisomgeving: Zij kunnen rekenen op somatische opvolging door hun behandelend arts, tot 15 sessies voedingsadvies door een gespecialiseerde diëtist en tot 20 sessies psychosociale ondersteuning door een gespecialiseerde eerstelijnspsycholoog. Per provincie is er ook een gespecialiseerd eetstoornisteam dat deze ambulante zorgteams ondersteunt. Later in het voorjaar 2024 wordt ook nieuw zorgaanbod voorzien voor jongeren met meer complexe zorgnoden bij eetstoornissen.
Kortom, er is een gelaagd ambulant zorgaanbod voor eetstoornissen:
- Voor beginnende eetproblemen kan een jongere terecht binnen de ELP-conventie (meer info)
- Voor gediagnosticeerde eetstoornissen is er het nieuwe zorgaanbod van gespecialiseerde zorgteams dicht bij huis onder leiding van de behandelend arts (die het zorgtraject initieert)
- Indien meer zorg nodig is, kunnen deze zorgteams ondersteund worden door gespecialiseerde MAST teams (multidisciplinaire ambulante supportteams vanuit de netwerken GGZ)
- In het voorjaar 2024 wordt ook extra zorgaanbod voorzien voor jongeren met complexere zorgnoden
Al deze maatregelen hebben tot doel het zorgaanbod toegankelijker te maken, hulp vroegtijdig te kunnen starten, ernstige eetstoornissen te vermijden en de druk op de residentiële hulp te verminderen.
Toeleiden naar zorgtoeslag (verhoogde kinderbijslag)
Jongeren met een eetstoornis komen mogelijks in aanmerking voor een zorgtoeslag (verhoogde kinderbijslag). Als hulpverlener (psycholoog, diëtist, huisarts) is het belangrijk om ouders hiervan de informeren. Ouders zullen in eerste instantie hiervoor zelf contact moeten opnemen met de uitbetaler van het groeipakket (het vroegere kinderbijslagfonds). Vervolgens zullen ze een aantal formulieren moeten invullen, alsook kunnen ouders daar formulieren downloaden die door de betrokken hulpverleners ingevuld dienen te worden. Meer informatie over de zorgtoeslag vind je op de website van Kind en Gezin en hier vind je meer info over het invullen van de betreffende het medisch inlichtingenformulier.
Datum laatste aanpassing: 24 september 2024
