Dit stappenplan heeft tot doel diëtisten te ondersteunen bij de behandeling van volwassenen met overgewicht en obesitas. Het voorziet een praktijkgericht stappenplan dat je op je computer, tablet of smartphone kan raadplegen, met daarnaast ondersteunende tools die je kan gebruiken tijdens de consultatie.
Naast de conventionele therapie wordt de laatste jaren ook meer en meer gebruik gemaakt van bariatrische chirurgie. Bariatrische chirurgie resulteert in meer gewichtsverlies en verbetering van geassocieerde comorbiditeiten dan een conventionele behandeling voor obesitas, onafhankelijk van het type ingreep. De voordelen van bariatrische chirurgie moeten echter zorgvuldig afgewogen worden tegen de risico’s. Op de lange termijn kan er bovendien opnieuw gewichtstoename optreden. Meestal is de gewichtstoename (of het gebrek aan gewichtsverlies) gerelateerd aan voedingsadviezen die niet goed worden opgevolgd. Ook bij obesitaschirurgie is gedragsverandering van de patiënt dus even noodzakelijk. Postoperatief is een langdurige strikte medische, nutritionele en psychologische begeleiding onontbeerlijk.
Of een patiënt in aanmerking komt voor deze behandeling berust op de evaluatie van de mate van zwaarlijvigheid en de aanwezigheid van eventuele comorbiditeiten. Sinds 2007 is in België terugbetaling van bariatrische chirurgie via het RIZIV mogelijk mits bepaalde voorwaarden zijn vervuld.
| EXCERPT uit K.B., Belgisch Staatsblad 13.06.2010 Artikel 14 – HEELKUNDE Deze verstrekkingen zijn slechts aanrekenbaar op de volgende voorwaarden: 1. op het moment van de chirurgische indicatiestelling BMI ≥ 40 ofwel BMI ≥ 35 in combinatie met minstens één van volgende criteria: -met geneesmiddelen behandelde diabetes; -therapieresistente hypertensie gedefinieerd als een bloeddruk > 140/90 mmHg, ondanks behandeling gedurende minstens 1 jaar met een gelijktijdige inname van 3 antihypertensiva; -slaapapneusyndroom geobjectiveerd door middel van polysomnografisch onderzoek […]; -heringreep na complicatie of onvoldoende resultaat van een vorige bariatrische ingreep; 2. vanaf 18 jaar; 3. minstens gedurende 1 jaar een gedocumenteerde dieetbehandeling hebben gevolgd zonder blijvend succes; 4. na het uitvoeren van een multidisciplinair bariatrisch overleg waar naast de geneesheer-specialist in de chirurgie tevens tenminste een geneesheer-specialist in de inwendige geneeskunde en een geneesheer-specialist in de psychiatrie of een klinisch psycholoog aan hebben deelgenomen; het verslag van dit overleg met de gezamenlijke indicatiestelling tot chirurgische ingreep wordt ondertekend door de drie deelnemers van de vermelde disciplines; het verslag van het overleg bevindt zich samen met de gegevens over de dieettherapie in het medisch dossier; 5. voorafgaand aan de ingreep maakt de behandelend geneesheer een standaardformulier ter notificatie over aan de adviserend geneesheer van de verzekeringsinstelling. […]; 6. per ziekenhuis wordt tevens een register bijgehouden van alle bariatrische ingrepen. |
Hoewel het K.B. niet langer de maximale leeftijdsgrens van 60 jaar bevat, bevelen verschillende richtlijnen aan een operatie alleen tussen 18-60 (sommigen 65) jaar uit te voeren. Bariatrische chirurgie bij patiënten boven de 65 jaar kan worden overwogen in uitzonderlijke gevallen, maar hierbij moet men rekening houden met een verhoogd risico op complicaties en mortaliteit . Bariatrische chirurgie is enkel een optie na een gedocumenteerde afvalpoging die een combinatie bevat van een zinvolle dieetaanpassing en voldoende lichaamsbeweging, en die minimaal een jaar is volgehouden. Het is echter onduidelijk wat wordt verstaan onder een gedocumenteerde dieetbehandeling zonder blijvend succes. De beslissing voor heelkunde kan enkel genomen worden na een uitgebreid multidisciplinair advies en na een grondig uitgewerkt informed consent. Deelname van een diëtist is volgens het KB niet vereist in het multidisciplinair bariatrisch overleg. Toch heeft de diëtist een belangrijke functie in de preoperatieve setting (indicatiestelling, correct multidisciplinair advies, informed consent) evenals de verdere postoperatieve begeleiding.
Er bestaan verschillende heelkundige technieken om gewichtsverlies te induceren. De methodes kunnen grofweg ingedeeld worden in drie grote groepen: de restrictieve,de malabsorptieve en de gecombineerde methodes. De restrictieve ingrepen (bijv. maagband, sleeve gastrectomie) verkleinen het maagvolume zodat de patiënt sneller een verzadigingsgevoel ervaart en de voedselinname beperkt blijft. De malabsorptieve ingrepen (bijv. biliopancreatische diversie met duodenale switch, ook wel Scopinaro genoemd) leiden tot malabsorptie door derivatietechnieken. De gecombineerde ingrepen (bijv. gastric bypass) gebruiken beide voorgaande methodes. De gastric bypass is de voorkeursprocedure in Vlaanderen.
