Stappenplan overgewicht volwassenen – huisarts

Werkwijze en opbouw

Doel

Dit draaiboek heeft tot doel huisartsen te ondersteunen bij de identificatie, diagnosestelling, risicostratificatie en behandeling van volwassenen met overgewicht en obesitas. Doel is een praktijkgericht stappenplan te voorzien voor huisartsen dat gebaseerd is op gevalideerde richtlijnen en nieuwe wetenschappelijke inzichten.

Klinische vragen

Het uitgangspunt van het draaiboek is een antwoord bieden op de klinische vragen waarmee de huisarts dagdagelijks wordt geconfronteerd:

1. Welke rol heeft de huisarts in het zorgtraject van patiënten met overgewicht/obesitas?
2. Bij wie screenen naar het gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico?
3. Hoe verloopt de verkenning van de hulpvraag?
4. Hoe motiveert men patiënten met overgewicht/obesitas (eerste consultatie)?
5. Hoe een inschatting maken van het gezondheidsrisico?
6. Wat dient te worden bevraagd in de anamnese?
7. Welke klinische parameters dienen te worden geïnventariseerd?
8. Welke technische onderzoeken en labotesten aanvragen?
9. Wat zijn mogelijke oorzaken en gevolgen van overgewicht/obesitas?
10. Hoe een eetstoornis detecteren?
11. Hoe gebeurt de inschatting van de ernst en de indicatiestelling?
12. Welke feedback bij risico overgewicht geven?
13. Hoe motiveert men patiënten met overgewicht/obesitas?
14. Hoe wordt het individueel behandelplan opgesteld?
15. Hoe gebeurt de opvolging en behandeling?
16. Wanneer is multidisciplinaire samenwerking nodig? Welke disciplines moeten hierbij betrokken worden en welke rol hebben ze? Wanneer en naar wie doorverwijzen?
17. Hoe gebeurt de evaluatie van de behandeling? Welke parameters moeten bij de opvolging geregeld opnieuw bepaald worden en hoe vaak?

Wetenschappelijke onderbouw

De richtlijn “overgewicht en obesitas bij volwassenen in de huisartsenpraktijk” die Domus Medica in 2006 [1] ontwierp, diende als vertrekpunt om de bovenstaande klinische vragen te beantwoorden. Vervolgens werd systematisch gezocht naar meer recente relevante aanbevelingen in grote richtlijnzoekers (Guidelines International Network, National Guideline Clearinghouse). Hiervoor werden de zoektermen “obesity” en “overweight” gebruikt. De opbrengst resulteerde in 513 richtlijnen, die gescreend werden op taal (Nederlands, Engels, Frans), publicatiedatum (recenter dan 2006) en doelpopulatie (volwassenen met overgewicht en obesitas in de eerste lijn). Er bleven 16 richtlijnen over, die aan de hand van het AGREE-instrument werden beoordeeld.

Op basis van deze methodiek werd de Franse richtlijn “surpoids et obésité de l’adulte: prise en charge médicale de premier recours” van de Haute Autorité de Santé (2011) weerhouden [2], evenals de Finse Duodecim EBM richtlijnen “assessment of an obese patient” en “treatment of obesity” [3, 4].

Recent werd in Canada door Northern Health (2012) een Position Statement gepubliceerd [5], waarin wordt gepleit voor een nieuwe aanpak van overgewicht. Deze vernieuwende visie vindt in onderzoek steeds meer draagvlak en wordt ook mee geïntegreerd in dit draaiboek.

Opbouw

Dit draaiboek voor huisartsen beoogt de vroegtijdige herkenning en aanpak van overgewicht en obesitas. Het is opgebouwd vanuit het consultatiemodel voor huisartsen [6]. Het draaiboek sluit naadloos aan op het stappenplan voor de diëtist en psycholoog [7, 8], zodat een multidisciplinaire samenwerking gefaciliteerd wordt.