Te controleren medische risico’s tijdens anamnese en medisch onderzoek

Medische oorzaken

Endocriene problemen [13,15,10]

Oorzaken
  • Primair: bv. hypothyreoïdie, te hoge cortisolproductie, tekort aan groeihormoon, pseudohypoparathyreoïdie
  • Secundair:
    • Organische hersenziekte [1,15,10]: bv. tumor aan de hypofyse (Craniofaryngeoom); schade aan de hypothalamus (bv. door een tumor)
    • Ten gevolge van bestraling van het hoofd
Signalen

O.a. kleine gestalte, vertraagde lengtegroei [77] (zeker in combinatie met gewichtstoename [78]); geen mentale retardatie of dysmorfe kenmerken [78]

Genetische oorzaken

Nagaan of er indicaties zijn voor genetische screening [13]. Dit betreft genetische oorzaken met beperkt effect van omgevingsfactoren zoals leefstijl [13,15,10]. Ongeveer 7% van kinderen met ernstige obesitas hebben zeldzame chromosomale afwijkingen of genetische mutaties die aan de grond liggen van hun gewichtsprobleem [77].

Genetische syndromen

Bv. Prader-Willi-syndroom, Albrights-syndroom, Bardet-Biedl-syndroom, Alström, Carpenter, Cohen

Enkele indicaties:

  • Dysmorfe kenmerken
  • Ontwikkelingsproblemen/mentale beperking
  • Kleine gestalte/groeivertraging
  • Vroege aanvangsleeftijd obesitas  (<5 jaar)
  • Visus- of skeletafwijkingen
Mutaties in specifieke genen

Mutaties in specifieke genen betrokken in het leptine-melanocortine pad

Enkele indicaties:

  • Vroege aanvangsleeftijd obesitas  (very early onset (kort na de geboorte; < 3 jaar) of vroege onset (<5 jaar))
  • Hyperfagie
  • Hormonale problemen
  • Meestal geen dysmorfie, mentale problemen of groeiproblemen
  • Meestal grotere gestalte dan wat verwacht wordt o.b.v. lengte van de ouders [78]

Medicatiegebruik

Nagaan of er medicatie gebruikt wordt die gewichtstoename kan geven, zoals antipsychotica van de tweede generatie (clozapine, ridsperidon, olanzapine en quetiapine), glucocorticoïden, sommige anti-epileptica (zoals valproaat en carbamazepine), sommige antidepressiva [13,10], diabetesmedicatie (insuline, sulfonylureumderivaten, glitazonen)[111].

Medische gevolgen

  • Cardiovasculair en metabool risico [13,15,10] zoals verhoogde bloeddruk, verhoogde cholesterol, insulineresistentie & diabetes, niet-alcoholische leververvetting
  • Endocriene problemen [13,15,10] zoals vervroegde puberteit, polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS)
  • Musculoskeletale [13,15,10] en orthopedische problemen zoals gewrichtspijn, X-benen
  • Ademhalingsproblemen [13,15,10]zoals kortademigheid, obstructief slaapapneusyndroom (OSAS)
  • Urinaire problemen [13,]: bedplassen komt vaker voor bij kinderen met obesitas en heeft een gunstige prognose bij een gunstige gewichtsevolutie
  • Neurologisch: pseudotumor cerebri [15,10]
  • Huidproblemen: acne, striae, maceratie, nattend eczeem  [77]

Bij detectie van medische risico’s of aandoeningen: verwijzing naar/samenwerking met een kinderarts met ervaring in obesitas bij kinderen en/of een pediatrisch specialist (bv. kinderendocrinoloog, kindercardioloog, kinderorthopedist…) [15]. Afhankelijk van de ernst kan het kind ook in aanmerking komen voor opvolging door een PMOC (zie Opvolging door huisarts).