Stappenplan overgewicht volwassenen – huisarts
Dit digitale stappenplan werd ontwikkeld ter ondersteuning van de huisarts bij de aanpak van overgewicht en obesitas.
Dit digitale stappenplan werd ontwikkeld ter ondersteuning van de huisarts bij de aanpak van overgewicht en obesitas.
Detecteren van (beginnend) probleemgedrag kan maar na vergelijking met het normale groeiproces rond eetgedrag en gewicht. Daarom geven we eerst informatie over normaal gewicht, eet- en beweeggedrag. Daarna volgt een overzicht van eet- en gewichtsproblemen.
Kwantitatief is een gewicht normaal te noemen zolang het niet te sterk afwijkt van de verwachte normen met in achtneming van geslacht en leeftijd. Om te beoordelen of een bepaald gewicht “normaal” is, moet het in verhouding staan tot de lengte. Deze verhouding wordt uitgedrukt in termen van “Body Mass Index” (BMI).
BMI = gewicht (kg) / (lengte (m) x lengte (m)) = … kg/m²
Voor volwassenen (vanaf 18 jaar) hanteert de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de volgende afkapwaarden:
BMI < 16 | ernstig ondergewicht |
BMI 16-18,5 | ondergewicht |
BMI 18,5 – 25 | normaal gewicht |
BMI 25-30 | overgewicht |
BMI >= 30 | obesitas |
Deze volwassen grenswaarden mogen niet worden toegepast voor kinderen en jongeren onder de 18 jaar. Bij kinderen en jongeren moet men gebruik maken van leeftijds- en geslachtsspecifieke referentiecurven van de BMI.
We moeten er wel rekening mee houden dat verschillende factoren het gewicht kunnen beïnvloeden, zoals botstructuur en spiermassa, zodat een relatief hoge BMI niet automatisch betekent dat men te zwaar zou zijn. Anderzijds is een eerder tengere lichaamsbouw door aanleg mogelijk, waardoor een lage BMI niet automatisch problematisch ondergewicht betekent. Een BMI geeft ook geen aanduiding over het vetgehalte of de vetverdeling.
Men spreekt van een normaal gewicht bij een BMI tussen 18,5 en 25.
Een normaal gewicht is echter niet per definitie gezond wanneer het op een risicovolle manier behaald wordt. Het is ook belangrijk om, naast het berekenen van de BMI, te screenen naar gewichtsgerelateerde risicofactoren. Opsporen van een onderliggend psychisch lijden, een functionele beperking, een eetstoornis,… zijn uitermate belangrijk om een gewichtsprobleem in een ruimere context te plaatsen.
Datum laatste aanpassing: 1 september 2023
In 2017 verscheen een nieuw model rond voeding en beweging, vanuit het Vlaams Instituut gezond leven.
Verder telt gezond eetgedrag en ruimer een gezonde leefstijl heel wat verschillende componenten. Deze worden samengebracht in de infofiche Gezonde leefstijl – ALLES.
Infofiche gezonde leefstijl ALLES
Een gezonde leefstijl is afwisselend eten, leuk bewegen, lief zijn voor jezelf, emoties hanteren en slapen.
Infofiche
– 229 KB