Basiskennis eetstoornissen en gewichtsproblemen bij kinderen

Overgewicht of ondergewicht, per definitie een probleem?

Het gewicht van een kind moet steeds geïnterpreteerd worden vanuit de individuele groei/evolutie van het kind.

Bij de jongste leeftijdsgroep is er een nauwe relatie tussen groei (inclusief gewichtsgroei) en gezondheid. Men verwijst vaak naar de het belang van de ‘eerste 1000 dagen’ in de groei en ontwikkeling van een kind. Deze ‘1000 dagen’ omvatten de zwangerschap en eerste twee levensjaren. In deze periode van snelle groei en nauwe relatie met gezondheid, zal dan ook sneller gereageerd worden als de (gewichts)groei anders verloopt dan verwacht zoals een sterker dan verwachte gewichtstoename of een onevenwicht in gewicht voor lengte. Dit sluit aan bij de preventieve werking van Kind en Gezin, en de criteria die ze gebruiken in de beoordeling van gewichtsevolutie bij jonge kinderen.

Naarmate het kind ouder wordt, zal ook de aanpak wat anders worden.

• Uiteraard blijft vroegdetectie van een (risico op een) gewichtsprobleem belangrijk, en kan bijsturing op jonge leeftijd het kind helpen om te evolueren naar een normaal ontwikkelingstraject.
• Indien de oorzaken van een afwijkende gewichtsstatus reeds zijn nagegaan en indien nodig bijgestuurd, zal een kind dat een stabiele curve heeft in een licht afwijkende zone (matig overgewicht/ondergewicht), minder bezorgdheid oproepen dan een kind dat een opmerkelijke stijging of daling kent. En doen we er dan wel goed aan om een kind met licht overgewicht of licht ondergewicht, systematisch hierop te wijzen? Als het kind verder geen gezondheidsproblemen vertoont, een gezonde leefstijl heeft en zich fysiek en mentaal fit voelt, is het niet nodig een stabiel gewicht dat licht afwijkt van de normale zone te problematiseren. Wees wel opmerkzaam bij een verandering in gewicht of eetgedrag en bij symptomen van fysieke of mentale problemen.
• Een kind dat zich in de normale zone bevindt, na een opvallende stijging of daling, vraagt verdieping: op welke manier werd deze evolutie bereikt? Een valkuil is om bij een gewichtsdaling bij een kind met overgewicht of obesitas, te feliciteren zonder door te vragen. De evolutie kan wijzen op een (eet)probleem, zoals beginnende anorexia nervosa, of kan uiteraard ook een medische oorzaak hebben. Ook hier is het dus belangrijk om de gewichtsevolutie in te schatten vanuit medische én psychologische/psychopedagogische hoek.
• Deze werkwijze sluit aan bij de manier waarop gewicht wordt opgevolgd binnen de CLB-werking. Voor meer info, klik hier.

Bij overgewicht wordt vaak een gebrek aan motivatie geattribueerd aan kind en/of gezin om gezond te leven of hun gedrag aan te passen. Hierbij wordt voorbijgegaan aan het onderscheid tussen een normaal gewicht (een gewicht binnen de normale grenzen) en een gezond gewicht (een gewicht dat bereikt wordt via een gezonde leefstijl en waarbij er geen gezondheidsrisico’s zijn), waarbij ervan wordt uitgegaan dat personen met overgewicht er per definitie een ongezonde leefstijl op nahouden en dat personen met een normaal gewicht gezond leven. Het gaat ook voorbij aan de complexiteit van oorzaken van overgewicht en aan de diverse barrières die een kind of het gezin kunnen ondervinden in gewichtsmanagement (zie 3.1). Een goede inschatting van de diverse factoren die een rol kunnen spelen (leefstijl, sociaal-economische factoren, medische factoren, psychologische factoren) is dus essentieel. Motiverend werken vertrekt vanuit een aanvaardende, onbevooroordeelde houding tegenover het kind en zijn gezin en daarvoor is kennis van de problematiek nodig.

Materialen

Infofiche gesprek rond de weegschaal jongeren – CLB

Groeiconsult jongeren in het CLB.

Infofiche

– 117 KB

Infofiche gesprek rond de weegschaal kinderen – CLB

Groeiconsult kinderen lagere school in het CLB.

Infofiche

– 103 KB

Infofiche gesprek rond de weegschaal kleuters – CLB

Groeiconsult kleuters in het CLB.

Infofiche

– 96 KB