Stappenplan basiskennis eetstoornissen en gewichtsproblemen kinderen - Risicofactoren - Overzichtstabel

Overzichtstabel

Tabel 7. Biologische, psychische en sociale risicofactoren voor eet- en gewichtsproblemen

Risicofactor	Verband
Biologische factoren
Genetische kwetsbaarheid	Eet- en gewichtsproblemen hebben een genetische en familiale component; sommige genetische aandoeningen gaan gepaard met gewichtsproblemen
Zwangerschapsfactoren	Ondervoeding en overvoeding tijdens de zwangerschap verhogen kwetsbaarheid voor eet- en gewichtsproblemen
Hormonale processen	Serotonine wordt gelinkt aan verminderde eetlust; ghreline en leptine beïnvloeden respectievelijk het honger- en verzadigingsgevoel
Voedings- en spijsverteringsproblemen in de kindertijd	Kan wijzen op kwetsbaar temperament en kan gepaard gaan met contraproductieve controlestrategieën door omgeving
Prematuriteit	Kan gekoppeld worden aan zwangerschapsfactoren en kan (op)voedingsvaardigheden onder druk zetten
Overgewicht in de kindertijd (of perceptie van)	Kan gepaard gaan met contraproductieve controlestrategieën en met negatieve opmerkingen rond gewicht
Diabetes type 1	Verhoogde focus op voeding kan verstoord eetgedrag in de hand werken
Puberteit	Gaat gepaard met gewichtstoename en hormonale veranderingen
Psychologische en gedragsfactoren
Lijnen	Onvoldoende voedselinname en lijngericht denken kunnen leiden tot overeten
Negatief zelfbeeld	Wordt gelinkt aan negatief affect
Lichaamsontevredenheid	Worden gelinkt aan overevaluatie van gewicht en lichaamsvormen
Mediagebruik	Kan gepaard gaan met internalisering slankheidsideaal
Sociale vergelijking met slankheidsideaal	Kan gepaard gaan met lichaamsontevredenheid
Gebrekkige emotieregulatie	Kan gepaard gaan met emotioneel eten, vasten, purgeren, eetbuien
Angstige dispositie, controledrang, perfectionisme en verwante psychische problemen (bv. ASS, angst- en stemmingsstoornissen)	Link met restrictief eetgedrag
Gerichtheid op beloning en plezier, impulsiviteit en verwante psychische problemen (bv. ADHD)	Link met overeten, eetbuien, purgeren
Mentale beperking	Link met overgewicht (o.a. minder goede zelfcontrole) en ondergewicht (o.a. door voedselweigering, medische problemen)
Motorische beperking	Link met overgewicht (beperkte beweegmogelijkheden)
Slaaptekort	Slaaptekort beïnvloedt hormonale processen die eetlust reguleren
Sociale factoren
Onveilige gehechtheidsrelatie	Link met emotieregulatie; gehechtheid is ook modererende factor van andere risicofactoren

Intrusieve opvoedingsstijl	Link tussen psychologische controle en perfectionisme
Contraproductieve controlestrategieën	Overmatige controle vermindert zelfregulatie, verhoogt aantrekkelijkheid van voedsel; kan uitmonden in maaltijdconflicten en tafelstrijd
Verstoorde relatie met voedsel/lichaamsontevredenheid bij ouder en verwante psychische problemen (bv. eetstoornis)	Modelleren van verstoord eetgedrag en/of verstoorde attitudes t.o.v. eten, lichaam
Psychopathologie bij ouder	Verstoring opvoedingsvaardigheden, parentificatie
Misbruik en mishandeling	Link met lichaamsontevredenheid, link met onveilige gehechtheid en problemen met emotieregulatie, link met impulsiviteit
Verwaarlozing	Link met onveilige gehechtheid; verstoord eetgedrag als vorm van zelfstimulatie (bv. rumineren)
Pesten en stigmatisering	Link met negatief zelfbeeld, lichaamsontevredenheid, negatief affect
Gewichtssubcultuur (topsport, modellenwereld)	Druk om slank te zijn

Materialen