Stappenplan beweging bij overgewicht en obesitas kinderen

Fysiek activiteitsniveau van kinderen met overgewicht en obesitas

Fysieke activiteit

Een laag fysiek activiteitsniveau is gelinkt met een grotere kans op de ontwikkeling van overgewicht en obesitas bij kinderen (Wittmeier et al., 2008). Kinderen met overgewicht en obesitas zijn minder fysiek actief dan kinderen met normaal gewicht (Haerens et al., 2007; Deforche et al., 2009). Ze doen niet alleen minder aan sport- en bewegingsactiviteiten in de vrije tijd, maar gebruiken ook minder vaak actieve vormen van transport (zoals wandelen, fietsen, steppen, skaten) om ergens naar toe te gaan (De Bourdeaudhuij et al., 2005).

Sedentair gedrag

Onafhankelijk van de mate van fysieke activiteit is ook sedentair gedrag gelinkt aan de ontwikkeling van overgewicht en obesitas bij kinderen (Marshall et al., 2004). Sedentair gedrag omvat zittende activiteiten met een heel laag energieverbruik (≤1,5 keer energieverbruik in rust) zoals TV-kijken, computergebruik, in de auto zitten… (Pate et al., 2008). Vooral TV-kijken is duidelijk gelinkt aan overgewicht bij kinderen. Tijdens het TV-kijken hebben kinderen niet alleen een heel laag energieverbruik, maar vaak gaat TV-kijken gepaard met de consumptie van frisdrank en energierijke snacks (Matheson et al., 2004). Tijdens het TV-kijken worden kinderen vaak ook blootgesteld aan reclame over ongezonde voedingsmiddelen (Dixon et al., 2007). Kinderen die én onvoldoende fysiek actief zijn, én te veel TV-kijken, hebben het hoogste risico op het ontwikkelen van overgewicht en obesitas. Maar ook kinderen die voldoende fysiek actief zijn, maar te veel TV-kijken hebben een groter risico op het ontwikkelen van overgewicht en obesitas (Eisenmann et al., 2008). Kinderen die hetzij te weinig fysiek actief zijn, hetzij te veel TV kijken, hebben 3 tot 4 keer meer kans om overgewicht te hebben dan kinderen die voldoen aan de richtlijnen voor zowel fysieke activiteit als sedentair gedrag (Laurson et al., 2008). Fysieke inactiviteit en sedentair gedrag zijn dus onafhankelijke risicofactoren voor de ontwikkeling van overgewicht en obesitas bij kinderen.

Aanbevelingen

Op vraag van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin heeft Eetexpert.be vzw in overleg met een wetenschappelijke adviesgroep en beroepsgroepen aanbevelingen opgesteld rond beweging en sedentair gedrag bij kinderen en jongeren tussen 6  en 18 jaar (Eetexpert.be vzw, 2012):

• Kinderen en jongeren moeten dagelijks minstens 1 uur matig tot intens fysiek actief zijn.
• Kinderen en jongeren moeten minstens driemaal per week specifieke activiteiten uitoefenen om de botkwaliteit en spiersterkte te verbeteren.
• Kinderen en jongeren moeten de sedentaire tijd en het gebruik van elektronische media buiten de schooluren beperken tot maximum twee uur per dag.

Daarnaast hebben internationale studies aangetoond dat het aan te raden is voor kinderen en jongeren om langdurig sedentair gedrag te beperken (Saunders et al., 2013; Carson et al., 2014) en te onderbreken met licht intense fysieke activiteit.