Stappenplan eetstoornissen op pediatrie

Bijlage 6: Minimaal gezond gewicht en optimaal gewicht

Hieronder volgt een mogelijke uitwerking van de gewichtsdoelen, gebaseerd op Norris et al. [74] en een panel van experten uit de (Vlaamse) praktijk. Neem in acht dat er verschillende onderbouwde methoden bestaan, en dat er dus niet één methode is die alles overstijgt [74] . Een overzicht van verschillende onderbouwde methoden is te vinden in Norris et al. (2018) [74].

Berekening MGG en OG in de praktijk

Stap 1. Vraag het gezin naar een recente uitprint van de BMI-curve

Vraag het gezin naar een recente uitprint van de BMI-curve van de persoon met een eetstoornis, verkrijgbaar bij het CLB, huisarts of kinderarts: Dit is de berekende gewicht-voor-lengte groeicurve per geslacht, rekening houdend met leeftijdsspecifieke normen. Hou, indien mogelijk, ook rekening met etniciteit.

Blanco Vlaamse curven te raadplegen op www.eetexpert.be/vlaamse-groeicurven

Universeel toepasbare groeicurven, behalve bij Zuid-(Oost-)Aziatische afkomst, blanco te raadplegen op https://www.who.int/tools/growth-reference-data-for-5to19-years/indicators/bmi-for-age

Stap 2. Bepaal of de jongere al dan niet volgroeid is:

• Niet volgroeide jongeren: primaire amenorroe of minder dan 2 jaar na eerste menstruatie
• Jongeren die ongeveer volgroeid zijn: ongeveer 2 jaar na de eerste menstruatie
• Ook het bepalen van de skeletleeftijd kan helpend zijn (RX pols)

Stap 3. Bepaal het Minimaal Gezond Gewicht (MGG):

• Niet-volgroeide jongeren: bepaal de oorspronkelijke BMI-percentiellijn, en laat jongeren hiernaar terugkeren. Aangezien lengtegroei afgebogen kan zijn, is het ook belangrijk om te kijken naar wat de verwachte lengte is op basis van de oorspronkelijke groeicurve (gewicht-voor-lengte curve) en het MGG te bepalen in functie van de lengtegroei vóór de eetstoornis. Dit kan dan soms tijdelijk een hogere BMI geven, in afwachting van het terug herstellen van de groei.
• Jongeren die ongeveer volgroeid zijn: in eerste instantie 1 percentiellijn lager dan de oorspronkelijke BMI-percentiellijn, en evalueer vervolgens – indien van toepassing – of menstruatie zich herstelt. Er zijn percentiellijnen voor p3, p10, p25, p50, p75, p90, p97
• Jongeren die uit de gewichtscategorie ‘overgewicht’ (of obesitas) komen, krijgen een MGG op percentiel 75.
• Geef altijd een afgerond gewicht, zonder kommagetallen (afgerond naar boven of onder)

Stap 4. Bepaal het Optimaal Gewicht (OG):

• Niet-volgroeide jongeren: aangezien het MGG al op de oorspronkelijke BMI-percentiellijn lijn ligt, wordt het Optimale Gewicht een 2-tal kilogram boven het MGG gezet (om wat reserve te hebben bij bv. ziekte).
• Jongeren die ongeveer volgroeid zijn:
  • Het optimaal gewicht ligt op de oorspronkelijke individu specifieke BMI-curve.
  • Bij jongeren die al volgroeid zijn, is terug menstrueren ook een goede parameter (minstens 3 regelmatige menses, zonder gebruik van de anticonceptiepil).
• Jongeren die overgewicht of obesitas hadden voor de aanvang van de eetstoornis, behouden hun OG op percentiel 75, net als het MGG.

Uitgewerkt voorbeeld

BMI-groeicurve

15-jarig meisje, 1m69 (zie lengte curve): oorspronkelijke groeicurve ligt op percentiellijn 25 (schatting op basis van blauwe kruisjes

Noot. De rode kruisjes geven de gewichtscategorieën ‘overgewicht’ en ‘obesitas’ aan volgens de gewichtsindex (relevant in CLB-context t.e.m. 9j0m), voor meer informatie zie https://www.draaiboeken.eetexpert.be/basisdraaiboek-kinderen/gewichtsproblemen-bij-kinderen#vanaf_2j
De groeicurven zijn te raadplegen via www.eetexpert.be/vlaamse-groeicurven

MGG

• Indien niet-volgroeid: MGG = oorspronkelijke percentiellijn
  • Gewicht berekenen aan de hand van BMI formule: minimaal BMI (aflezen bij p25) * lengte² = 18,2 * 1,69² = 51,98 kg
  • Lengtegroei lag oorspronkelijk op p50; indien de lengtegroei verstoord was geweest bij dit meisje, dan zou je het MGG ook op p50 zetten.
  • Besluit: MMG ~p25 = 52 kg
• Indien (ongeveer) volgroeid: MGG = 1 percentiellijn lager dan oorspronkelijke percentiellijn
  • Gewicht berekenen aan de hand van BMI formule: minimaal BMI (aflezen bij p10) * lengte² = 17,2 * 1,69² = 48,12 kg
  • Besluit: MGG ~p10 = 48 kg

OG

• Indien niet-volgroeid: OG = MGG + 2kg, met range van 2 à 4 kg
  • Besluit: OG ~ 54 kg, met een mogelijke spreiding van 52 tot 56 kg
• Indien (ongeveer) volgroeid: OG = oorspronkelijke percentiellijn, met een range van 2 à 4 kg
  • Besluit: OG ~ 52 kg, met een mogelijke spreiding van 50 tot 54 kg