Om diëtisten die werkzaam zijn in een ambulante setting en zich specialiseren in dit thema de nodige wetenschappelijk onderbouwde ondersteuning te bieden, ontwikkelde Eetexpert dit ‘stappenplan voor diëtisten in verband met kinderen en adolescenten met overgewicht en obesitas’.
Nadat een geïndividualiseerd behandelplan werd opgesteld en uitgevoerd, wordt na verloop van tijd de reactie op de behandeling en de gevolgde werkwijze geëvalueerd:
Het behandelplan, de behandeldoelen en de behandeling worden op basis van deze bevindingen waar mogelijk bijgesteld, voortgezet of afgesloten. De bevindingen worden, indien mogelijk, besproken met het interdisciplinaire behandelteam en in het cliëntendossier gedocumenteerd.
De diëtist rapporteert volgende bevindingen:
Het primaire behandeldoel bij kinderen en adolescenten met overgewicht en obesitas is gezondheidswinst via een gezonde leefstijl, en gewichtscontrole op basis van deze leefstijl.
De belangrijkste parameters om op te volgen tijdens de diëtistische behandeling zijn dus rechtstreeks gelinkt aan het werken aan gezonde leefstijl. Er zal hoofdzakelijk gewerkt worden aan de pijler ‘evenwichtig eetgedrag’, bijkomend kunnen ook beweeggedrag, slapen, emotieregulatie en lichaamsbeeld aan bod komen. De (kleine haalbare) doelen die gezamenlijk met de jonge cliënt geformuleerd werden rond deze pijler(s), worden tijdens de opvolgconsultatie besproken en waar mogelijk bekrachtigd en/of bijgesteld. Satter beveelt bij het evalueren van interventies rond eetgedrag aan om de eetcompetentie van kinderen te evalueren en op te volgen [28]. Als er sprake is van verstoord eetgedrag, kan ook hier op geleide van de gezamenlijk geformuleerde behandeldoelen een evaluatie plaatsvinden.
Het lichaamsgewicht wordt als parameter op regelmatige basis opgevolgd en geregistreerd om de voortgang in kaart te brengen, naast evaluatie van de eetcompetenties en andere indicatoren van gezonde leefstijl en verstoord eetgedrag.
Niet alle geraadpleegde richtlijnen geven adviezen over de ideale duur van de leefstijlinterventie bij kinderen en adolescenten met overgewicht en obesitas. De richtlijnen die wel een aanbeveling doen, adviseren een duur van minstens 6 maanden (of 26 weken) [107, 7, 8]. Gedragsverandering verloopt niet bij elke jongere op hetzelfde tempo. De duur van de opvolging wordt bijgevolg best individueel bepaald, op basis van het verloop van de behandeling en het behalen van de initieel geformuleerde behandeldoelen.
Het wordt aanbevolen om na de initiële behandeling de jongeren een onderhoudsinterventie te laten doorlopen, waarbij de duur van de onderhoudsinterventie minimaal 1 jaar is. De onderhoudsinterventie sluit aan bij de initiële behandeling, waarbij kan gewerkt worden aan probleemoplossende vaardigheden, (psycho-)educatie rond gevorderde thema’s, preventie van terugval … [8].
De kans op terugval of herval is reëel, een behandeling kan steeds worden heropgestart of geïntensifieerd op basis van de noden van het kind of de adolescent.
De in België geldende terugbetaling voor diëtisten voorziet een behandel- en onderhoudstermijn van 2 jaar.
Er zijn geen evidence-based criteria voor succes bij kinderen en adolescenten met overgewicht en obesitas in de groei [8, 140]. In sommige richtlijnen worden gewichtscriteria gehanteerd (bv. bij uitgegroeide adolescenten), maar deze zijn steeds gebaseerd op experten opinie [8, 140, 6]. Naar analogie met de ernstinschatting (EOSS-P) voorafgaand aan de behandeling, is het ook bij de evaluatie van succes belangrijk om de brede gezondheidswinst in overweging te nemen en dus niet louter en alleen te kijken naar gewichtsevolutie.
Gezondheidswinst d.m.v. een langdurige gedragsverandering staat centraal. In die zin zou ‘succes’ of ‘herstel’ gedefinieerd kunnen worden als een gedragsverandering binnen die domeinen die nodig zijn om de gezondheid te verbeteren: eetgedrag, beweeggedrag, slapen, emotieregulatie, lichaamsbeeld. Het luik ‘werken aan evenwichtig eetgedrag’ staat centraal in de diëtistische behandeling.
Satter definieert ‘succes’ van de diëtistische behandeling bij kinderen met overgewicht niet als de kwaliteit van het dieet of als het bereiken van een streefgewicht. Ze raadt aan om succes te definiëren in termen van de eetcompetentie van de kinderen en adolescenten [28].
