Om diëtisten die werkzaam zijn in een ambulante setting en zich specialiseren in dit thema de nodige wetenschappelijk onderbouwde ondersteuning te bieden, ontwikkelde Eetexpert dit ‘stappenplan voor diëtisten in verband met kinderen en adolescenten met overgewicht en obesitas’.
Na de ernstinschatting wordt een behandelplan opgemaakt, dat verder vertaald wordt naar concrete en haalbare doelen. Het behandelplan en de behandeldoelen verschillen van cliënt tot cliënt en worden in samenspraak met het kind of de adolescent (en zorgfiguren) bepaald [7] op basis van de gegevens uit het diëtistisch onderzoek, de diëtistische diagnose [22] en de ernstinschatting o.b.v. EOSS-P. Bij voorkeur worden het behandelplan en de behandeldoelen ook interdisciplinair afgestemd [22].
Met de jonge cliënt wordt een haalbaar plan opgesteld. Dit plan is het resultaat van een overleg tussen de diëtist, de jonge cliënt en zijn zorgfiguren (afhankelijk van de leeftijd en het ontwikkelingsniveau, kunnen dit ook enkel de diëtist en de zorgfiguren zijn, zie Samenwerking met naasten), waarbij consensus wordt gezocht tussen wat wenselijk is voor de jongere enerzijds en wat wenselijk is vanuit diëtistisch oogpunt anderzijds. Het plan kan uitgaan van volgende vragen:
Een onmisbare voorwaarde voor een succesvolle behandeling is een consensus met het kind of de adolescent (en zorgfiguren) over de behandeldoelen, waarvoor een gezamenlijk ontwikkeld behandelplan noodzakelijk is. De jongere en/of zorgfiguren (afhankelijk van de leeftijd en het ontwikkelingsniveau) kunnen zelf mee belangrijke therapeutische beslissingen nemen en houden dus de regie over de behandeling (‘shared decision-making’). Dit impliceert dat de diëtist het kind of de adolescent (en de zorgfiguren) informeert over de behandeling, o.a. wat de voor- en nadelen en de wetenschappelijke onderbouwing voor een bepaalde behandeling zijn [7]. De diëtist vraagt na wat er al geprobeerd is en bouwt daarop verder.
“Als diëtist kan je navragen waar de jongere zelf van droomt. Dit bevragen is erg belangrijk in het motivatieversterkend werken. Het geeft de richting aan. Vervolgens kan je helpen om te concretiseren in kleine tussenstapjes.”
Het behandelplan sluit aan bij de fase van gedragsverandering waarin de patiënt zich bevindt (Fiche motivatie). Om de kinderen en adolescenten te ondersteunen om op te schuiven in de verandercirkel (zie Veranderingscirkel van Prochaska en Diclemente), kan motivatieversterkend gewerkt worden.
“Vaak gaan kinderen en gezinnen veel te grote stappen ambiëren. Hier is het belangrijk te concretiseren via: wie -wat -waar-wanneer-hoe.”
Bepaal op basis van de gegevens uit het diëtistisch onderzoek, de diëtistische diagnose en de EOSS-P welke zorg nodig is voor de jonge cliënt.
Groeithema’s
Met het behandelplan wordt ingevoegd bij de groeithema’s die eigen zijn aan de leeftijdsfase van het kind. Niet enkel groeithema’s rond de ontwikkeling van eetgedrag en smaak- en voedingsvoorkeuren zijn hiertoe relevant, ook bredere groeithema’s, zoals lichaamsbeeld, emotieregulatie, zelfwaardering en identiteitsontwikkeling, zijn zinvol om mee te nemen in het behandelplan.
Obesitas
Obesitas vraagt een aanpak in functie van de gezondheidsimpact die ermee gepaard gaat en de prognose. De EOSS-P-score kan als leidraad voor het behandelplan gebruikt wordt. Ook bij kinderen en adolescenten met overgewicht is het zinvol om de EOSS-P als leidraad te gebruiken.
Leefstijlpatroon
Verstoord eetgedrag
Verstoord eetgedrag vraagt indien nodig om verwijzing naar een gespecialiseerde hulpverlener voor uitwerking van gepaste zorg op maat:
