Criteria voor herstel

Om te kunnen spreken van terugval is het belangrijk om “herstel” te definiëren: aan welke criteria moet de cliënt voldoen om hersteld te zijn van een eetstoornis of gewichtsprobleem? Deze criteria definiëren is niet zo evident: moet het gewicht mee in rekening worden gebracht? Is het voldoende om symptoomvrij te zijn of moeten er ook substantiële veranderingen op andere levensdomeinen hebben plaatsgevonden?  

Herstel bij eetstoornissen 

Onderzoek bij zowel ex-cliënten als behandelaars toonde aan dat het voor het herstel van een eetstoornis niet alleen belangrijk is dat het eetgedrag zich herstelt maar dat er ook verandering zijn in psychologische en sociale factoren (Noordenbos & van Elburg, 2018):

  • Het eetgedrag is normaal, gezond en voldoende.
  • De lichamelijke gevolgen zijn hersteld en er is sprake van een gezond gewicht, zie ook hier.
  • De lichaamsbeleving is positiever en er is geen behoefte meer om te lijnen.
  • Het gevoel van eigenwaarde en het zelfvertrouwen zijn toegenomen.
  • Emoties kunnen herkend en geuit worden.
  • Sociale vaardigheden en relaties zijn zodanig verbeterd dat men weer maatschappelijk kan functioneren.

Herstel bij overgewicht/obesitas 

Het lijkt logisch om bij overgewicht en obesitas, gewichtsverlies als criterium voor herstel te definiëren. Onderzoek toont echter aan dat maar een beperkt gewichtsverlies van 5% tot 10% van het totale gewicht fysiologisch haalbaar is. Obesitas wordt daardoor door experten gezien als een chronische aandoening die om een langdurige gedragsverandering vraagt waarbij vooral gezondheidswinst centraal staat.  In die zin zou herstel gedefinieerd kunnen worden als een gedragsverandering binnen die domeinen die nodig zijn om de gezondheid te verbeteren:  eetgedrag, beweeggedrag, slapen, emotieregulatie, lichaamsbeeld maar mogelijk ook medicatie management, therapietrouw en het breder psychisch en sociaal functioneren.